Fabryka Rudolfa Tajbera, Biala Podlaska (ok. 1874 - 1882)
Podpisane jako „Fabryka Gwoździ Drewnianych (ćwieków szewskich) Rudolfa Tajbera (W mieście Biała)
Źródło: Księga pamiątkowa guberni siedleckiej z 1882, Siedlce, 1882+++++++++++++++++++
"Fabryka ćwieków / sztyftów / kołków / gwoździ drewnianych w Białej Podlaskiej"
„W swojej fabryce Raabe, od 1873 roku, wyrabiał sztyfty zwane inaczej gwoźdzmi szewskimi lub ćwiekami do obuwia.”
Źródło: Muzeum Południowego Podlasia
Ćwiek – szewska szpilka drewniana do przybijania podeszew.
Sztyft — cienki gwoździk z małą płaską główką lub bez główki, cienki trzpień metalowy; także: ćwiek drewniany
Kołek - drewniany gwóźdź szewski do przybijania podeszew i obcasów
ćwiek z niem. Zweck, gwóźdź (drewniany)
sztyft, ‘ćwieczek’, z niem. Stift
Słownik etymologiczny języka polskiego, Aleksander Brückner, 1927
gwoździ drewniane do obuwia
+++++++++++++++++++
Praca szewca
+++++++++++++++++++
Rodzina Tajberów
Rodzina Tajberów przywędrowała do Białej Podlaskiej około 1875 roku ze Śląska i osiedliła się na przedmieściu „Wola”. Zbudowano tam duży dom z ogrodem oraz fabrykę kołków drewnianych do obuwia z tartakiem, zatrudniającą ponad 200 robotników...
+++
Zofia Tajber urodziła się 23 VI 1890 r. z emigrantów śląskich, Rudolfa i Marii z Luksów, którzy osiedliwszy się w Białej Podlaskiej założyli tam tartak oraz fabrykę sztyftów i prawideł szewskich.
Źródło: Link
+++
Zofia Paula Tajber (ur. 23 czerwca 1890 w Białej Podlaskiej, zm. 28 maja 1963 w Siedlcu) – polska zakonnica, założycielka Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Duszy Chrystusa Pana oraz Służebnica Boża Kościoła katolickiego.
Urodziła się w 1890 w rodzinie wielodzietnej jako najmłodsza z piętnastu dzieci Rudolfa i Marii z domu Luks. 8 lipca tegoż roku została ochrzczona w Kościele św. Anny w Białej Podlaskiej. Rodzice osiedliwszy się w Białej Podlaskiej, założyli tam tartak, fabrykę sztyftów i prawideł szewskich. Kiedy miała pięć lat przenieśli się do Żytomierza na Wołyniu.
+++++++++++++++++++
Zofia Paula Tajber: Historia rodziny Tajberów
Źródło: player
Rudolf Tajber
Rodzina Tajberów, Wielkanoc, Biała Podlaska, 1890 r.
Fabryka Tajberów w Białej Podlaskiej
Źródło: player
+++++++++++++++++++
Księga akt urodzenia Urzędnika Stanu Cywilnego parafii rzymskokatolickiej w Białej Podlaskiej za lata 1873-1880
1876, N7, Wola, Karl Franz Tajber
Miało to miejsce w mieście Biała dnia jedenastego / dwudziestego trzeciego stycznia 1876 roku o godzinie drugiej po południu. Pojawił się trzydziestosześcioletni Rudolph Tajber / Właściciel fabryki gwoździ drewnianych (ćwieków szewskich): mieszkający na Woli w obecności Wilhelma Engle, kierownika tartaku i Antoniego Krawca, zastępcy ???? w wieku trzydziestu lat, oboje mieszkający na Woli, i przedstawił chłopca zawiadamiając, że urodził się na Woli dnia dwudziestego dziewiątego grudnia / dziesiątego stycznia tego roku, o godzinie ósmej wieczorem, z prawowitej żony Marii z domu Luks mającej dwadzieścia siedem lat. Dziecku temu nadano dzisiaj na Chrzcie Świętym imiona Karol Franciszek przez księdza Telesfora Glowickiego w obecności jego rodziców chrzestnych - Wilhema Engel i Anny Krawiec. Akt ten został odczytany zebranym i świadkom, i Nam, Proboszczowi Parafii, Dziekanowi Dekanatu Bialskiego, podpisali obecni.
Miało to miejsce w mieście Biała dnia jedenastego / dwudziestego trzeciego stycznia 1876 roku o godzinie drugiej po południu. Pojawił się trzydziestosześcioletni Rudolph Tajber / Właściciel fabryki gwoździ drewnianych (ćwieków szewskich): mieszkający na Woli w obecności Wilhelma Engle, kierownika tartaku i Antoniego Krawca, zastępcy ???? w wieku trzydziestu lat, oboje mieszkający na Woli, i przedstawił chłopca zawiadamiając, że urodził się na Woli dnia dwudziestego dziewiątego grudnia / dziesiątego stycznia tego roku, o godzinie ósmej wieczorem, z prawowitej żony Marii z domu Luks mającej dwadzieścia siedem lat. Dziecku temu nadano dzisiaj na Chrzcie Świętym imiona Karol Franciszek przez księdza Telesfora Glowickiego w obecności jego rodziców chrzestnych - Wilhema Engel i Anny Krawiec. Akt ten został odczytany zebranym i świadkom, i Nam, Proboszczowi Parafii, Dziekanowi Dekanatu Bialskiego, podpisali obecni.
Źródło: Miejską Bibliotekę Publiczną w Białej Podlaskiej
1880, N137, Wola , Feniks Oswald Tajber
„Miało to miejsce w mieście Biała dwudziestego dziewiątego sierpnia tysiąc osiemset osiemdziesiątego roku o trzeciej po południu Rudolph Tajber / Właściciel fabryki gwoździ drewnianych (ćwieków szewskich), czterdzieści dwa lata, mieszkający na obrzeżach Woli, osobiście pojawił się…”
1881, N106, Wola , Maria Teressa Tajber
„Miało to miejsce w mieście Biała dwudziestego ósmego sierpnia tysiąc osiemset osiemdziesiątego pierwszego roku o czwartej po południu Rudolph Tajber / Właściciel fabryki gwoździ drewnianych (ćwieków szewskich), czterdzieści dwa lata, mieszkający na obrzeżach Woli, osobiście pojawił się...”
1883, N128, Wola , Rudolf Pawel Tajber
„Miało to miejsce w mieście Biała pierwszego (trzynastego) września tysiąc osiemset osiemdziesiątego trzeciego roku o godzinie piątej wieczorem Rudolf Tajber / Właściciel fabryki na obrzeżach Woli pojawił się osobiście i tam mieszka…”
1884, N200, Przedmieście Wola, Gertruda Paulina Tajber
„Miało to miejsce w mieście Biała czternastego/dwudziestego siódmego listopada tysiąc osiemset osiemdziesiątego czwartego roku o godzinie siódmej wieczorem Rudolf Tajber / czterdzieści sześć lat / pojawiła się Właściciel fabryki gwoździ drewnianych (ćwieków szewskich) mieszkająca na obrzeżach Woli…”
1886, Jewgienia Janina Tajber
1888, N67, Przedmieście Wola, Konrad Ryszard Tajber
„Miało to miejsce w mieście Białej dnia siódmego/dziewiętnastego/kwietnia tysiąc osiemset osiemdziesiątego ósmego o godzinie piątej wieczorem, Rudolf Tajber / pięćdziesięcioletni fabrykant gwoździ mieszkający na obrzeżach Woli osobiście pojawił się…”
1890, N131, Przedmieście Wola, Zofia Janina Tayber
„Odbyło się w mieście Białej… Rudolph Tajber / Właściciel fabryki, pięćdziesiąt dwóch lat, mieszkający na obrzeżach Woli…”
+++++++++++++++++++
Księga pamiątkowa guberni siedleckiej z 1882, Siedlce, 1882
„Fabryka gwoździ szewskich drewnianych (ćwieków szewskich) w Białej.
Na początku 1874 roku obywatel pruski Rudolf Tejber i mieszkaniec Warszawy Gersh-Ber Raabe, na przedmieściu miasta Biała, zwanej Wolą, założyli pierwszą wówczas w okolicy fabrykę drewnianych gwoździ do butów (ćwieków szewskich drewnianych). Fabryka mieściła się w drewnianym dwupiętrowym domu, została ukończona i oddana do użytku we wrześniu 1874 roku...
Fabryka znajdująca się pod bezpośrednim kierownictwem jednego ze współwłaścicieli, specjalnie zaznajomionego z branżą Rudolfa Tajbera, szybko się rozwijała i udoskonalała, co umożliwiło Tajberowi już w 1876 roku wybudowanie murowanego domu, przeznaczonego częściowo dla pomieszczenia mieszkalnego i częściowo do przechowywania gwoździ....
Gwoździe szewskie z fabryki firmy Tajbera & Raabe są dobrze znane i cieszą się bardzo dużym zbytem.”
+++++++++++++++++++
Book of Biala Podlaska (Biała Podlaska, Poland), Edited by: M. J. Feigenbaum , Tel Aviv, 1961.
Factories
"...(Tak wynikało z pisemnej informacji przekazanej przez inżyniera Mosze Kernera, senatora polskiego senatu. Był on dyrektorem fabryki Raabe w Białej od 1909 r. do 1915 r.)…"
"Już w 1873 roku na Woli działała niewielka fabryka produkująca gwoździe szewskie (ćwieki szewskie). Fabryka należała do Raabe aż do wybuchu II wojny światowej, kiedy to została przejęta przez Niemców. Po wojnie fabryka została znacjonalizowana przez rząd polski.
Założycielem fabryki był Niemiec Tajber. W 1873 roku wybudował fabrykę na bardzo małą skalę, jako warsztat produkujący drewniane gwoździe do butów (ćwieki szewskie).
Po pewnym czasie jako wspólnika fabryki wprowadzono Hersza Ber Raabe, pobożnego warszawskiego Żyda, który był drobnym sprzedawcą gwoździ Tajbera. Ich firma nazywała się „Tajber & Raabe…”
+++++++++++++++++++
Gubernia siedlecka
„Taiber i Rabe” - W mieście Biała, przedmieście Woli. Produkc. 16.450 pudów ćwieków szewskich
1882
Źródło: Indeks fabryk i zakładów europejskiej Rosji i Królestwa Polskiego, 1887
„TAYBER i RAABE” w Gubernia Siedlecka, za dobrą mechaniczną produkcję drewnianych gwoździ ( ćwiekow szewskich) do obuwia, ze znacznym rocznym obrotem.
LISTA WYSTAWCÓW. nagrodzeni brązowymi medalami.
+++++++++++++++++++
Варшавскій Дневникъ. Г. 27, 1890, № 5 + прибав.
"SZKICE Z PODRÓŻY. (Do Królestwa Polskiego). Sedlec. - Mieżyrecze. — Biala. — Sokołow. (Kontynuacja*)
W Białej odwiedziliśmy jedyną w regionie parową fabrykę gwoździ drewnianych (ćwieków szewskich). Fabryka ta została założona w 1874 roku przez obywatela pruskiego Rudolfa Tajbera, który obecnie przyjął Żyda Raabe. Fabryka produkuje do 20 tysięcy pudów ćwieków szewskich z brzozy i klonu. Do Fabryki sprowadzana jest świeża, biała brzoza, pozbawiona już liści, która tu zamienia się w mały ćwiek szewski, twardy jak żelazo...”
+++++++++++++++++++
Na przełomie 1895 i 1896 r. Rudolf Tajber sprzedał cały majątek i przeniósł się wraz z rodziną do Żytomierza, gdzie zbudował jeszcze większą fabrykę tej samej branży.
Źródło: Link
+++++++++++++++++++
Źródło: Список фабрик и заводов Российской империи, 1912 Год издания, Санкт-Петербург
+++++++++++++++++++
W 1896 roku w Żytomierzu przy ulicy Wilsko-Shosseinaya (obecnie Aleja Mira) otwarto „Parową fabrykę drewnianych gwoździ do butów, bloków i innych wyrobów drewnianych”. Fabrykę założył kupiec II cechu Taiber Rudolf Karlovich (1837 - 23.11.1914), który przybył do Żytomierza z polskiej miejscowości Biała Podlaska, gdzie od 1874 roku był właścicielem podobnej fabryki.
Rudolf Karłowicz zmarł w Żytomierzu i został pochowany na cmentarzu polskim.
Źródło: Link
+++++++++++++++++++
Prześlij komentarz