[Źr.] - Źródła i oznaczenia
| W. | Data | Wykaz dat i wydarzeń | Źr. |
|---|---|---|---|
| XX | 1942 | Od 1942 roku w Białej wydawano codziennie „Komunikaty Radiowe", pisemko powielane, w objętości 3-4 kartki. | 9 |
| XX | 1942-1-15 | W protokole z dnia 15 stycznia 1942 r. Starosta powiatu białolaskiego zapowiedział o zawłaszczeniu nieruchomego majątku Żydów. | 1 |
| XX | 1942-1 | Jakub Aleksandrowicz ps. „Alek" i „Argentyńczyk" (przed II Wojną Światową działacz komunistyczny w Polsce) wylądował na spadochronie w okolicy Piszczącą i zajął się natychmiast organizacją PPR i GL w tej części Podlasia. Większość wśród żołnierzy oddziałów GL, powstających w rejonie Białej Podlaskiej, stanowili byli jeńcy czerwonoarmiści, zbiegli z obozów w mieście i okolicy. | 1 |
| XX | 1942 | Podlaska „bitwa o szyny" rozpoczęła się na początku 1942 r. i trwała aż do końca czerwca 1944 r. Między Białą Podlaską a Małaszewiczami i między Siedlcami a Białą Podlaską, raz po raz wybuchały miny na torach i wylatywały w powietrze niemieckie pociągi. Akcje partyzantów z AK, partyzantów sowieckich czy AL paraliżowały często na wiele dni ruch na tej bodaj najważniejszej dla Niemców linii kolejowej. | 8 |
| XX | 1942-2-14 | 14 lutego 1942 r. Naczelne Dowództwo przemianowało ZWZ na Armię Krajową (AK). | 8 |
| XX | 1942-2-20 | Zarządzenie Kreispolizeiborde z 20 lutego 1942 roku. Zakaz wstępu Żydów do lokali aryjskich. | 1 |
| XX | 1942-3 | Do marca 1942 roku w Białej 21 aresztowano nauczycieli. Wywieziono ich najpierw na Zamek w Lublinie, a później do obozów koncentracyjnych. | 8 |
| XX | 1942-4-12 | 12 kwietnia 1942 roku zostały zarekwirowane wozy ze zbożem w ramach akcji atakowania transportów kontyngentowych. | 8 |
| XX | 1942-4 | W marcu 1942 r. ukazało się zarządzenie o zniesieniu wszystkich istniejących na terenie cmentarzy żydowskich. Materiał uzyskany z pomników i nagrobków został wykorzystany do budowy nawierzchni dróg i ulic w Białej Podlaskiej. Przy grzebaniu zmarłych należało zrównać ziemię, nie wolno było stawiać żadnych oznakowań. | 8 |
| XX | 1942-5-1 | Zarządzenie Kreishauptmanna Lipkova. Powołanie roczników 1921, 1922, 1923 do przymusowej służby budowlanej z dniem 1 maja 1942 r. | 1 |
| XX | 1942-5 | Oddział „Zenona" pod dowództwem Stefana Wyrzykowskiego szybko zyskał ogromną popularność na Podlasiu dzięki swoim brawurowym akcjom. Partyzanci stoczyli kilka zwycięskich bitew z Niemcami: w początkach maja 1942 roku, w leśnym kompleksie w okolicach Sitnika i Leśnej Podlaskiej, pod wsią Wygoda przeprowadzili likwidację niemieckiej ekipy radionamiarowej, przy szosie z Między pod wsią Jeziory k. Łosic. Stefan Wyrzykowski ps. „Zenon" major Armii Krajowej, dowódca oddziału partyzanckiego 34 pułku piechoty Armii Krajowej 9 Podlaskiej Dywizji Piechoty AK. | 1 |
| XX | 1942-5 | W maju 1942 roku w Białej znaleźli się jeńcy francuscy. Najpierw przywieziono okolo 500 jeńców z obozu karnego w Rawie Ruskiej. Osadzono ich w „Czerwonych koszarach", a później przeniesiono jeńców do baraków w lesie Hola. | 9 |
| XX | 1942-6-6 | 6 czerwca 1942 roku po mieście wieść rozeszła się, że wszyscy Żydzi z Białej muszą opuścić miasto. „Rada Żydowska" otrzymała polecenie od starostwa powiatowego, że 10 czerwca wszyscy Żydzi, którzy nie są zatrudnieni w Urzędzie Pracy, muszą stawić się na stacji kolejowej w celu przeniesienia. Każdemu deportowanemu pozwolono zabrać ze sobą bagaż o wadze zaledwie 10 kilogramów. Każdy, kto nie zastosował się do rozkazu, podlegał karze śmierci. Władze niemieckie zleciły„Radzie Żydowskiej", aby całą „Akcja" została przeprowadzona przez „Żydowska Służba Porządkowa" - Jüdischer Ordnungsdienst, policja żydowska - w okresie II wojny światowej podległe częściowo Judenratom, kolaborujące z nazistowskimi Niemcami, żydowskie jednostki policyjne wewnątrz gett, obozów pracy oraz obozów koncentracyjnych. | 1 |
| XX | 1942-6-10 | 10 czerwca 1942 roku około 3000 Żydów z bialskiego getta przetransportowano do obozu zagłady w Sobiborze i tego samego dnia zgładzano. Część mieszkańców getta przewieziono do Łomaz, gdzie ich rozstrzelano w sierpniu, podczas masowej egzekucji w lesie Chały. | 5 |
| XX | 1942-6 | Od czerwca do sierpnia 1942 w czterech egzekucjach w lesie Grabarka Gestapo rozstrzelało okolo 800 Żydów. Ciała pogrzebano na miejscu egzekucji. | 8 |
| XX | 1942-6 | W czerwcu 1942 roku został dokonany napad grupy członków oporu na samochód, należący do konnego szwadronu policji w Białej Podlaskiej. Urządzono zasadzkę na 18 żandarmów znajdujących się w samochodzie, zabito 4 Niemców, zdobyto broń, w tym 2 karabiny maszynowe oraz dużo amunicji. | 8 |
| XX | 1942-6 | W lipcu 1942 r. powstał kolejny oddział partyzancki GL, który odegrał znaczną rolę operując w rejonie Bordziłówka - Rowiny. Organizatorem i dowódcą grupy był Michał Furmaniuk. Grupa ta rozpoczęła działalność w marcu 1942 roku, liczyła zaś około 10 mieszkańców okolicznych wsi oraz kilku Rosjan. Na terenie powiatu bialskiego operowały dwa oddziały zbrojne złożone z uciekinierów z obozów jenieckich oraz mieszkańców okolicznych wsi, utrzymywały stałe kontakty z J. Aleksandrowiczem ps. „Alek" Komendantem GL Okręgu Siedleckiego. Jednym z większych był oddział partyzancki Pawła Tomiłowa ps. „Misza Biełokurow". Zalążkiem oddziału była kilkunastoosobowa grupa członków organizacji „Młot i Sierp". | 1 |
| XX | 1942 | W Białej Podlaskiej stacjonowały nieustannie silne oddziały policji Sipo (Sicherheitspolizei). Początkowo była to 1 kompania 43 batalionu lubelskiego pułku policji, od II połowy 1942 roku przemianowanego na 25 pułk policji. Na początku 1943 roku ulokowano w mieście 24 rezerwowy pułk policji, a od wiosny 1944 roku batalion ochrony Wehrmachtu. Jednostki te miały na swoim koncie wiele mordów na ludności cywilnej, przede wszystkim na Żydach, a także jeńcach wojennych - radzieckich, włoskich i francuskich. | 8 |
| XX | 1942 | Od połowy roku 1942 Zenon (oddział partyzancki „Zenona" ) przeszedł pod rozkazy Obwodu AK Biała Podlaska - Inspektorat „Północ". | 1 |
| XX | 1942-7-22 | 22 lipca 1942 r. Gestapo wykryło, wskutek donosu, punkt kontaktowy i punkt kolportażowy prasy podziemnej na stacji kolejowej w Białej. Aresztowano dużą grupę pracowników ze stacji Biała Podlaska i wywieziono wówczas do Oświęcimia grupę kolejarzy, wśród nich organizatora konspiracji na kolei Kazimierza Toczko. | 8 |
| XX | 1942 | W połowie 1942 r. Zaczęto ponownie organizować harcerskie komórki wywiadowcze. Dużym wyczynem było zainstalowanie podsłuchu na specjalnej linii niemieckiej łączności przewodowej. | 8 |
| XX | 1942-8-19 | W okresie 1942-1943 r. Białej Podlaskiej funkcjonowały cztery obozy: przy ul. Warszawskiej, Sidorskiej (obóz „Vineta"), na terenie fabryki Raabego przy Gestapo i na lotnisku. We wszystkich tych obozach przebywało około 1500 mężczyzn Żydów. | 8 |
| XX | 1942-8-19 | Bataliony policji porządkowej (Ordnungs-polizei) oraz ochotnicze / pomocnicze bataliony policji (Schutzmannschaft) zajmowały się eksterminacją Żydów w dystrykcie lubelskim GG. 19 sierpnia 1942 roku najbardziej wstrząsającego mordu w powiecie bialskim dokonała 2 kompania 101 batalionu policji (Reserve-Polizei-Bataillon 101) w Łomazach, gdzie rękami wspomagających ich Ukraińców („Hiwis") zabito ok 1700 Żydów. | 8 |
| XX | 1942-8-23 | W 1942 r. Proces scalania formacji wojskowych partii politycznych Stronnictwa Narodowego (SN) i Stronnictwa Ludowego (SL) przebiegał w sposób złożony. 23 sierpnia 1942 r. umowa scaleniowa pomiędzy Narodową Organizacją Wojskową a Armią Krajową na szczeblu centralnym została podpisana. Za scaleniem tej formacji przemawiał fakt, że AK była najbardziej liczną i prężną organizacją konspiracyjną o charakterze wojskowym. | 5 |
| XX | 1942-9 | Ostateczna likwidacja getta rozpoczęła się we wrześniu 1942 (trwała do 30 września 1942 r.). Wtedy zamordowano w Białej okolo 3600 Żydów. Pozostałych (okolo 6000 osób) przetransportowano i przepędzono pieszo do Międzyrzeca Podlaskiego. Stamtąd zostali wywiezieni do obozu zagłady w Treblince. | 9 |
| XX | 1942-9-25 | W piątkowy wieczór 25 września 1942 r. tajna policja, żandarm i gestapo otoczyli dzielnicę żydowską w Białej. W sobotę wczesnym rankiem zaczęli wypędzać Żydów z domów i popędzali ich na nowy rynek, na miejsce zbiórki. W tym samym czasie Żydów rozstrzeliwano w domach i w drodze na nowy rynek. Z rynku większość Żydów wywieziono do międzyrzeckiego getta. | 8 |
| XX | 1942-9-26 | 26 września 1942 roku Niemcy bardzo dokładnie „czesały" każdy metr getta, szukając schronów i kryjówek ludności cywilnej. W większości wypadków kryjówki te zostały odnalezione przez hitlerowców przy pomocy psów. | 8 |
| XX | 1942-9-26 | Zarządzenie Starosty Kuhla 26 września 1942 roku. Wysiedlenie Żydów z Białej Podlaskiej do Międzyrzeca. | 1 |
| XX | 1942-9-26 | Ostateczną likwidację bialskiego getta przeprowadzili żandarmii z 1 kompanii I zmotoryzowanego baonu żandarmerii SS (Gendarmerie-Bataillon (motorisiert)). Rozstrzelali oni ok. 500 Żydów na terenie getta, okolo 1000 na kirkucie przy ul. Nowej i okolo 2000 na placu zwanym Popówka. | 9 |
| XX | 1942-10-1 | Na ulicach w Białej pojawiły się ogłoszenia, że Żydzi będą mogli dobrowolnie przyjść do Międzyrzeca do 1 października 1942 roku. Każdy Żyd, którego odnajdzie się w powiecie białolaskim po tym okresie, będzie rozstrzelany. Do Międzyrzeca wysyłano zarówno tych, którzy pojawiali się dobrowolnie, jak i tych, którzy wypełzali z kryjówek. Gestapo wybrało grupę 50 mężczyzn, którzy od wtorku sami stawili się na wygnanie, aby sprzątać domy w dzielnicy żydowskiej. Pierwszym zajęciem robotników było obejście i zabicie deskami wszystkich domów żydowskich. Potem zaczęli chodzić od domu do domu i wszystko sprzątać. Rzeczy zabierano do specjalnie przygotowanych magazynów, a rzeczy cenniejsze wywożono później do Niemiec. | 1 |
| XX | 1942-10-6 | 6 października 1942 roku niewielką część mieszkańców bialskiego getta, która jeszcze została przy życiu, przewieziono do Międzyrzeca Podlaskiego, a stąd - do obozu zagłady w Treblince. | 9 |
| XX | 1942-10 | Liczba Żydów w obozie obok 34 batalionu na koniec października 1942 roku wynosiła 106 osób, a w „Vinecie" - 47 osób. Profesjonaliści którzy pozostali w obozie obok 34 batalionu, otrzymali do dyspozycji jeden barak. | 8 |
| XX | 1942-11-12 | 12 października 1942 r. pracownicy z Urzędu Pracy (Arbeitsamt) w asyście niemieckiej policji przybyli pod budynek Szkoły Handlowej przy ul. Budkiewicza 22 w Białej Podlaskiej. Policja otoczyła gmach, a urzędnicy wprost z sal lekcyjnych zabrali część młodzieży - 23 osoby przyprowadzono do Arbeitsamtu. Kilka z nich zwolniono a kilkorgu udało się uciec. Dwanaście wywieziono do Lublina, a potem na roboty do Rzeszy. | 9 |
| XX | 1942-11-17 | W oficjalnej gazecie rządowej „Generalnego Gubernatorstwa" „Krakauer Zeitung" z 17 października 1942 roku podaje się, że zgodnie z porozumieniem zawartym pomiędzy władzami powiatu bialskiego i radzyńskiego, wszyscy Żydzi z Białej zostali przeniesieni do Międzyrzeca i że po wypędzeniu wszystkich Żydów z miasta wszystkie ceny obniżono o połowę. | 8 |
| XX | 1942 | Późną jesienią 1942 roku został sformułowany przez Jakuba Aleksandrowicza ps. „Alek" pierwszy odział GL (Gwardii Ludowej) na północnej Lubelszczyźnie na terenie powiatu bialskiego . | 9 |
| XX | 1942-11 | Na początku listopada 1942 roku Żydów z obozów firmy „Tzaid" i „Ostaban" przeniesiono do obozu obok 34 batalionu. Razem z 47 Żydami z „Vinety" liczba Żydów wynosiła obecnie 400. Przeniesienie Żydów uzasadniano faktem, że od 1 listopada nie przyjmuje się już żadnych Żydów, z wyjątkiem obozów kontrolowanych przez „Wehrmacht". | 9 |
| XX | 1942-11 | Po czwartej deportacji do getta w Międzyrzecu Podlaskim, w listopadzie 1942 roku, liczba pozostałych w Białej Żydów była bardzo mała. Handlem w getcie zajmowało się kilku Żydów z Bialej; inni szli do pracy poza getto i próbowali przemycić coś, żeby zarobić na życie. | 8 |
| XX | 1942-12-9 | 9 grudnia 1942 roku w Białej Podlaskiej ukazało się zarządzenie o zakazie ukrywania lub pomagania zbiegłym Żydom, którzy nie mieli prawa przebywania na terenie powiatu bialskiego. | 9 |
| XX | 1942-12-13 | 13 grudnia 1942 roku wszystkich chorych w getcie w Bialej umieszczono w osobnym baraku. | 8 |
| XX | 1942-12-17 | 17 grudnia 1942 roku niedługo przed likwidacją obozu pracy Vineta wyprowadzono z niego wszystkich więźniów. W czasie transportu do miejsc zagłady często zdarzały się próby ucieczek. Ludzie młodzi ryzykowali najczęściej, skacząc przez otwory wyłamane w podłodze wagonu. Wielu Żydów, nie orientując się w terenie błądziło, dostawali się w ręce hitlerowców. | 1 |
| XX | 1942-12-20 | 11 grudnia 1942 roku na szosie Biała Podlaska - Międzyrzec zabito starostę powiatowego (Kreishauptmann) Huberta Kuhla (Hubert Kühl) wraz z żoną. Od grudnia 1942 r. do końca lutego 1943 r. W odwet za śmierć starosty bialskiego Huberta Kuhla zabito 53 osoby, a ponad 50 aresztowano. | 8 |
| XX | 1942-12 | Do grudnia 1939 r. w Białej Podlaskiej starostą komisarycznym był Eberhard Godau. Jego miejsce zajął Hubert Kühl, zlikwidowany w końcu 1942 r. przez partyzantów. Kolejno funkcję tę pełnili: do czerwca 1943 roku Max Waser, a następnie do końca okupacji Fritz Saurmann. | 1 |
| XX | 1942 | Od 1942 roku obok armii podziemnej w Białej Podlaskiej działał cywilny aparat podziemnego państwa. Jan Makaruk został Delegatem Rządu Emigracyjnego na powiat bialski, członek Stronnictwa Ludowego, przedwojenny działacz ZNP. | 1 |
| XX | 1942 | Późną jesienią 1942 roku i wiosną 1943 roku rozstrzelano w Grabarce kilkuset Żydów z Białej Podlaskiej, 10 kwietnia 1942 roku stracono kilkanaście osób, we wrześniu 1942 - 14 osób. | 1 |
| XX | 1942 | W 1942 - 1943 roku przy okazji likwidacji getta Niemcy rozebrali synagogę na placu Szkolny Dwór w Białej Podlaskiej. | 8 |
| XX | 1942 | W 1942 r. ukształtowała się pełna struktura terytorialna Okręgu Lublin Armii Krajowej. | 1 |
| XX | 1943 | Na początku 1943 roku w Białej Podlaskiej ulokowano 24 rezerwowy pułk policji (Reserve-Polizei-Bataillon 24), a od wiosny 1944 roku - także batalion ochrony Wehrmachtu. Jednostki te miały na swoim koncie wiele mordów na ludności cywilnej, przede wszystkim na Żydach, a także jeńcach wojennych - radzieckich, włoskich i francuskich. | 8 |
| XX | 1943-1 | W styczniu 1943 roku przystąpiono do organizacji na terenie powiatu bialskiego Kedywu (Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowe - dział organizacyjny Armii Krajowej zajmujący się przeprowadzaniem i organizacją akcji bojowych). | 8 |
| XX | 1943-2 | Na terenie powiatu funkcjonowała placówka Konfederacji Zbrojnej (KZ). W 1943 roku KZ w powiecie Biała Podlaska uległa rozbiciu. Większość członków KZ zasiliła szeregi AK. Kadra Polski Niepodległej (KPN) funkcjonowała w powiecie bialskim jako ogniwo okręgu warszawskiego. Na szczeblu centralnym została wcielona do AK w lutym 1943 roku. | 1 |
| XX | 1943-2 | W odwet za śmierć starosty bialskiego Huberta Kuhla (Hubert Kühl) zabito od grudnia 1942 roku do końca lutego 1943 roku 53 osoby, a ponad 50 aresztowano. | 8 |
| XX | 1943 | W 1943 roku dopiero nastąpił dynamiczny rozwój prasowej działalności konspiracyjnej. | 8 |
| XX | 1943-2 | W lutym 1943 r. było aż 106 akcji przeprowadzonych przez partyzantów na różne placówki niemieckie. Nie były to już akcje pojedyncze, spontaniczne, lecz starannie zaplanowane. | 8 |
| XX | 1943-3-18 | Zdarzały się przypadki, że niektóre kobiety zadawały się z Niemcami, Wobec takich kobiet stosowano karę obcięcia włosów oraz udzielano upomnień. Jedna z takich akcji odbyła się 18 marca 1943 roku w Białej Podlaskiej: podstrzyżyny Ireny Pawłowskiej, córki właścicielki restauracji przy Placu Wolności w Białej Podlaskiej. Polka ta była znana z prowadzenia licznych, prywatnych kontaktów z wrogiem. Mimo kilku upomnień nie zmieniła swojego postępowania. Wydarzenia te skłoniły konspiracyjny sąd specjalny do wydania wyroku - obcięcie włosów i udzielenie upomnienia. | 8 |
| XX | 1943-5-26 | Dnia 26 marca 1943 r. ppor. Piotr Żudrak ps. „Tadeusz" wykonał w Białej wyrok na gestapowcu Tadeuszu Szymańskim. Najpoważniejszą akcję w tym zakresie zapisał na swoje konto oddział „Zenona", który dokonał udanego zamachu na pełnomocnika rządu GG do spraw przesiedleń ludności oberstuhrmfuhlera Werlera. | 8 |
| XX | 1943 | Wiosną 1943 r. większość oddziałów partyzanckich była skoncentrowana w kompleksach leśnych w rejonie Białej Podlaskiej, Parczewa, Międzyrzeca i Włodawy. Niemcy starali się, aby te obszary były pod stałym nadzorem. W tym celu została opracowana ewidencja wsi podejrzanych o współpracę z ruchem oporu, który określano terminem Banditenortschaf (wsie bandyckie). | 8 |
| XX | 1943 | Wiosną i latem 1943 roku przez powiat bialski przeszła masowa akcja niszczenia akt gminnych, spisów rolnych, list osób zalegających z kontyngentami, rejestrów kontyngentowych, ewidencji ludności. | 8 |
| XX | 1943-5-3 | Napad na placówkę żandarmerii w majątku Witulin był jedną z większych akcji partyzanckich. Napad był przeprowadzony 3 maja 1943 roku przez oddział dywersyjny AK. Celem akcji było likwidacja niemieckiej załogi i opanowanie majątku. Do jej wykonania została stworzona grupa wypadowa w sile 28 ludzi pod dowództwem Stefana Wyrzykowskiego. | 14 |
| XX | 1943-5-23 | Iwan Pasternak, ukraiński działacz społeczno-kulturalny na Podlasiu, pierwszy prezes Ukraińskiego Komitetu Pomocy w Białej Podlaskiej, dowódca lokalnych struktur UPA, 23 maja 1943 r. został ranny w wyniku zamachu w Choroszczynce, zmarł 25 maja 1943 w szpitalu w Białej Podlaskiej. | 8 |
| XX | 1943-5-23 | W nocy z 23 na 24 maja 1943 r. została przeprowadzona akcja na Urząd Pracy w Białej. W jej wyniku została zakłócona praca tego urzędu, który przez pewien czas był nieczynny, co z pewnością uchroniło niejedną osobę przed wywozem do Rzeszy na roboty. | 8 |
| XX | 1943-5-27 | 27 maja 1943 roku Niemcy przybyli do wsi Horoszki, gdzie spalono 4 domy i zastrzelono Stefana Waszczuka a pretekstem było ostrzelanie auta niemieckiego przez partyzantów. | 8 |
| XX | 1943-5-29 | Powrót do pracy J. Aleksandrowicza ps. „Alek", odbitego przez AK z transportu aresztowanych pod Celestynowem w dniu 29 maja 1943 roku stworzył korzystną sytuację dla rozbudowy organizacyjnej GL. | 8 |
| XX | 1943-5 | W maju 1943 r. w lesie pomiędzy Kornicą a Kobylanami patrol z oddziału AK „Zenona" dokonał likwidacji komendanta posterunku policji granatowej - Kazimierskiego (Kazimierczaka). Wydarzenie to spowodowało panikę wśród granatowej policji. | 9 |
| XX | 1943-5 | Ostatnią zachowaną pozostałością po bialskich Żydach była grupa żydowskich robotników znajdujących się w pobliżu Gestapo, którzy po uporządkowaniu dawnej dzielnicy żydowskiej zajęli się eliminowaniem wszelkich śladów judaizmu w Białej. Grupa ta zniszczyła synagogę i domy midraszowe. W maju 1943 r. do tej grupy dołączono kolejnych 17 Żydów z getta w Międzyrzecu. Grupa ta istniała w mieście do kwietnia 1944 r. Wraz z nadejściem wojsk rosyjskich przesiedlili oni ostatnią garstkę Żydów z Białej do Lublina. | 8 |
| XX | 1943-6 | Od czerwca 1943 r. do walki z partyzantami zostały włączone również jednostki Wehrmachtu. | 8 |
| XX | 1943 | Począwszy od 1943 r. w celu sprawnego odbioru kontyngentów okupant stworzył okresowo tzw. punkty oparcia, których załogi składały się z funkcjonariuszy policji i żołnierzy Wehrmachtu. Nadzorowali oni przebieg prac i stosując krwawy terror, ściągali i ochraniali kontyngenty. Wśród akcji tego rodzaju wyróżniły się tzw. akcje omłotowe. Latem 1943 r. patrol Kedywu pod dowództwem Roberta Domańskiego ps. „Jarach" wykonał tzw. akcję omłotową. | 1 |
| XX | 1943 | Latem 1943 roku powodzeniem zakończyła się akcja na bialski Arbeitsamt, także AK zniszczyła linie telefoniczne wokół dróg wylotowych z miasta. | 8 |
| XX | 1943-7-15 | Proces scalania z Batalionami Chłopskimi (BCh) rozpoczął się już w połowie 1943 r. i przebiegał w ostrej walce politycznej. Na szczeblu komend głównych podpisano je 15 lipca 1943 r. Akcję scaleniową w Obwodzie AK Biała Podlaska rozpoczęto w czerwcu 1943 r. | 5 |
| XX | 1943-7 | W lipcu 1943 roku miał miejsce ostatni wywóz Żydów z Białej. Zginęło wówczas 5424 Żydów z miasta i powiatu, a około 30 udało się uciec z transportu. | 9 |
| XX | 1943-7 | W lipcu 1943 roku getto w Międzyrzecu Podlaskim zostało całkowicie zlikwidowane, a kilku ostatnich bialskich Żydów zniknęło wraz z garstką Żydów z Międzyrzeca Podlaskiego. | 8 |
| XX | 1943-8 | W sierpniu 1943 r. oddziały wojskowe KN scaliły się z AK. | 5 |
| XX | 1943-9 | We wrześniu 1943 roku w okolicach wsi miejscowości Solinki miała miejsca akcja dywersyjna przeprowadzona przez AK - ostrzelano pociąg wiozący żołnierzy niemieckich i zabito dwóch Niemców. W odwecie hitlerowcy przeprowadzili pacyfikacje okolicznych wsi. | 13 |
| XX | 1943-10 | W październiku 1943 roku umieszczono w obozie „Stammlager 366 Zweilager Biała Podlaska GG" (Stalag 366/Z) około 6000 żołnierzy włoskich rozbrojonych przez Niemców w Jugosławii i Albanii po upadku rządu faszystowskiego Benito Musoliniego, którzy odmówili dalszej walki u boku Niemiec. Do Białej pierwszy transport jeńców, z oddziałów włoskich stacjonujących w Jugosławii, dotarł na początku października 1943 roku. 16 października 1943 roku przywieziono Włochów z Albanii. Część jeńców skierowano do komand pracy w Białej, pracujących w składach siana i słomy na tzw. „Vinecie", w magazynach Wehrmachtu przy ul. Kościuszki oraz przy załadunku i wyładunku wagonów na stacji kolejowej w Białej, a także na lotnisku Luftwaffe. Likwidację obozu rozpoczęto w końcu kwietnia 1944 r. | 8 |
| XX | 1943-10-20 | Jedną z największych akcji bialskiego ruchu oporu było wysadzenie 20 listopada 1943 roku pod Chotyłowem niemieckiego pociągu urlopowego. W wyniku eksplozji trzy wagony wpadły do rzeki, 4 wykolejono, pozostało około 30 zabitych i 60 rannych. | 1 |
| XX | 1943-11-13 | Jesienią 1943 roku szef bialskiego gestapo Max Kubin urządził na pl. Wolności dwie publiczne egzekucje. 13 listopada na pl. Wolności stracono 10 zakładników, w tym prokuratora Sądu Okręgowego w Białej Podlaskiej Bugusława Sehn-Bojarskiego, a 23 listopada - 16 mieszkańców okolicznych wsi. Śmierci niewinnych ludzi mieli przyglądać się spędzeni siłą białczanie. | 8 |
| XX | 1943-11 | KG ZWZ-AK (Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej) z listopada 1943 roku regulowały i określały wszystkie rodzaje antyniemieckich działań konspiracji akowskiej, wprowadzały określony porządek, tak potrzebny zbrojnej partyzantce. | 9 |
| XX | 1943-11 | W obozie obok lotniska robotnicy żydowscy pracowali do listopada 1943 roku, po czym zostali rozstrzelani. | 8 |
| XX | 1943 | Pod koniec 1943 r., na rozkaz Komendy Okręgu AK Lublin, w każdym obwodzie miała działać Szkoła Podchorążych Rezerwy lub tzw. zastępczy Kurs Szkolenia Niższych Dowódców Piechoty. W związku z powyższym w Małaszewiczach utworzono Szkołę Podchorążych i Podoficerów AK. | 1 |
| XX | 1943 | Od końca 1943 r. ukazywała się „Reduta" - gazetka miejscowych akowców. Redaktorem naczelnym był Stanisław Lechociński. | 8 |