[Źr.] - Źródła i oznaczenia
| W. | Data | Wykaz dat i wydarzeń | Źr. |
|---|---|---|---|
| XX | 1940 | Na przełomie 1940 - 1941 r. do organizacji podziemnych trafiali chłopi, w tym także i ludowcy oraz członkowie byłego Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici". Rewolucyjne Rady Robotniczo-Chłopskie (RRRCh) (nazywane także „Młot i Sierp") były najpoważniejszą komunistyczną, antyfaszystowską organizacją konspiracyjną. | 8 |
| XX | 1940 | Na początku 1940 r. pierwsze grupy konspiracyjne złożone z komunistów powstały w niektórych wsiach powiatu bialskiego między innymi w Zabłociu, Piszczacu i Kalitowie. | 8 |
| XX | 1940-1-16 | Kierownik Arbeitsamtu w Białej Podlaskiej w ogłoszeniu skierowanym do ludności 16 stycznia 1940 r. Zachęcał Polaków do pracy w Niemczech informując, że zapewnia noclegi czyste, życie i płace według stawek taryfowych. Jednak nie przyniosło to spodziewanych rezultatów. | 1 |
| XX | 1940-1-20 | Władze niemieckie aresztowały księży bialskich 20 stycznia 1940 r. zsyłając ich do Dachau. Na wolności pozostawiono jedynie niewidomego starca - księdza Bolesława Petkiewicza. W sposób celowy utrudniano Polakom dostęp do świątyń w Białej Podlaskiej. Zabrano kościoły Bazylianów i Reformatów, przeznaczając je na magazyny wojskowe. Kościół św. Anny zamieniono na wojskowy zbór protestancki. Katolikom z Białej pozostawiono jedynie maleńki, drewniany kościółek na Woli. | 8 |
| XX | 1940-1-25 | 25 stycznia 1940 r. w Białej Podlaskiej ukazało się rozporządzenie, na mocy którego wszystkie osoby w wieku 16 - 50 lat, zdolne do pracy i otrzymujące zasiłki zostały zobowiązane do wyjazdu na teren Niemiec. Sprzeczność obietnic z rzeczywistością spowodowała jeszcze większą niechęć do wyjazdów. | 8 |
| XX | 1940-1-26 | Od 26 stycznia 1940 r. Żydom zabroniono używania kolei bez zgody władz niemieckich. | 2 |
| XX | 1940-1 | W styczniu 1940 roku w Białej pojawiły się ulotki na targowiskach, przy dworcu PKP. Ulotki wzywające społeczeństwo o nie sprzedawanie się okupantowi pisane były odręcznie na kartkach od zeszytów, co skierowało Niemców w kierunku uczniów bialskich szkół, które były już nieczynne. Karl Hildeman, szef gestapo, osobiście kierował śledztwem. Rozpoczęły się aresztowania. Pierwszą organizację podziemną, działającą przeciw okupantowi w Białej Podlaskiej, stanowiła grupa młodzieży z Gimnazjum Kraszewskiego. | 8 |
| XX | 1940-2-5 | Zarządzenie Starosty Powiatowego z 5 lutego 1940 roku. Bezwzględne wycofanie ze szkół podręczników historii, geografii i języka polskiego oraz odesłanie ich do Inspektoratu Szkolnego w Białej Podlaskiej. | 2 |
| XX | 1940 | W 1940 r. okupant zakazał na terenie całej Guberni Generalnej działalności średnich szkół ogólnokształcących, oraz szkół wyższych. Szkoły średnie w Białej Podlaskiej zaprzestały działalności po trzech tygodniach nauczania w październiku 1939. | 1 |
| XX | 1940 | Niemcy, w 1940 r., zezwolili na utworzenie ukraińskiej średniej szkoły handlowej. | 1 |
| XX | 1940-2-14 | 14 lutego 1940 roku 600 robotników odjechało z Białej Podlaskiej do Kolonii. | 1 |
| XX | 1940-2 | W lutym 1940 roku zorganizowano pierwszy obóz jeniecki w Białej Podlaskiej. Obóz znajdował się w budynku „Czerwonych koszar" przy ul. Brzeskiej. Osadzono w nim 800 byłych żołnierzy Wojska Polskiego narodowości żydowskiej, których przygnano pieszo do Białej z Lublina. Obóz ten zlikwidowano w drugiej połowie grudnia 1940 r. Pozostałych jeńców przeniesiono do nowego obozu na terenie PWS. W sumie w obozach w Białej Podlaskiej przebywało około 5000 jeńców pochodzenia żydowskiego. Po likwidacji w maju 1941 roku obozu na terenie PWS pozbawiono ich praw jenieckich, traktując odtąd jako żydowską ludność cywilną. | 1 |
| XX | 1940 | W latach 1940 - 1943 istniał obóz pracy dla Żydów wykonujących roboty melioracyjne. W tym obozie przebywało około 3 tys. więźniów. | 2 |
| XX | 1940 | W latach 1940 - 1941 funkcjonował obóz pracy przy lotnisku, które nazywało się Fliegerhorst Kommandantur. W tym obozie przebywało około 300 Polaków i przebywało około 500 Niemców. Na terenie lotniska pracowali również różni jeńcy wojenni, gdzie funkcjonowały Zakłady Naprawcze Samochodów Wojskowych. Kilkunastu aresztowanych pracowało przy adaptacji budynku dla potrzeb Gestapo w fabryce Raabego. | 8 |
| XX | 1940 | Zanim powołano powiatowe władze polityczne „Rocha" w powiecie Biała Podlaska, już były rozpoczęte prace przygotowawcze do tworzenia konspiracyjnych struktur ruchu ludowego. Dopiero wiosną 1940 r. po połączeniu się Stronnictwa Ludowego „Wici" i „Siewu" w powiecie powołano władze „Rocha". | 8 |
| XX | 1940-3-1 | Wprowadzono obowiązek zgłoszenia majątku żydowskiego u Starosty powiatowego do dnia 1 marca 1940 r. | 8 |
| XX | 1940-3-16 | 16 marca 1940 roku w Białej Podlaskiej zarekwirowano dzwony we wszystkich kościołach, pozostawiono tylko sygnaturki. | 2 |
| XX | 1940 | Wiosną 1940 r. Polacy zaczynają otwierać małe sklepy i warsztaty usługowe, które funkcjonowały jeszcze obok żydowskich. Niemcy wprowadzili kartki żywnościowe, na które można było kupić produkty bardzo niskiej jakości. Obok sklepów polskich powstawały sklepy volksdeutschów takich jak: Max Wanschura Nerger, F.Rutkowski i wiele innych. | 8 |
| XX | 1940-4-20 | 20 kwietnia 1940 r. władze powiatu Biała Podlaska wydały polecenie zbiórki żelaza. Nakazano zatrudnić dzieci szkolne przy zbiórce luźno leżącego żelaza w celu sprawnego przeprowadzenia tej akcji . Niewykonanie takich zaleceń było karane przez miejscowe organa bezpieczeństwa. | 8 |
| XX | 1940-4-30 | Personel pedagogiczny w powiecie bialskim ulegał stałemu zmniejszeniu. 30 kwietnia 1940 roku przeprowadzone masowe zwolnienie nauczycieli (155 osób). | 9 |
| XX | 1940-4 | W marcu 1940 roku wszystkim Żydom nakazano zgłosić się do pracy przymusowej. Wielu dostało zaświadczenie od lekarza, że nie są w stanie pracować i zaniosło je do „Rady Żydowskiej". | 9 |
| XX | 1940-4 | W czerwcu 1940 roku do Białej sprowadzono Żydów z Międzyrzeca, a później z innych miast. Obóz Pizitz był wypełniony Żydami, którzy pracowali na budowie. Większości białskich Żydów udało się zorganizować łatwiejszą pracę, nadal uważaną za pracę przymusową, i pod koniec dnia wracali do swoich domów. Tylko nieliczni z nich pracowali w budownictwie, głównie w samym mieście. Budową kierował niemiecki inżynier Greenfield. Dozorcami byli policjanci SS i ich pomocnicy, etnicznie Niemcy. Żydzi szukali sposobów na uniknięcie pracy przymusowej. Nie było to zbyt trudne, gdyż każdy Niemiec znalazł już Żyda, który zajmował się uwalnianiem Żydów i rozpoczął się handel niewolnikami. Naturalnie nie każdego było stać na zapłacenie tak wysokiego okupu. | 9 |
| XX | 1940 | Przy „Radzie Żydowskiej" w Białej Podlaskiej działała „Żydowska Samopomoc Społeczna", organizacja dobrowolnej opieki społecznej Żydów w Generalnym Gubernatorstwie. Istniała od maja 1940 do 1942 roku. ŻSS udzielała pomocy biednym, zapewniając gorące posiłki i bezpłatną pomoc medyczną. Jednak zasoby, którymi dysponowali, nie były w stanie zaspokoić potrzeb. Kuchnia ŻSS wykorzystywała dom, w którym mieściła się piekarnia Icchaka Fogla, przy ulicy Prostej. | 8 |
| XX | 1940-4 | W marcu 1940 r. w powiecie było 168 szkół powszechnych. Uczęszczało do szkół 21401 dzieci, które uczyło 344 nauczycieli. | 8 |
| XX | 1940-4 | W kwietniu 1940 roku, niemiecka akcja werbunkowa do pracy w Białej Podlaskiej z udziałem policji całkowicie się załamała, co było spowodowane faktem, że wielu ludzi ukryło się lub wyjechało. | 8 |
| XX | 1940-5-3 | 3 maja 1940 roku akcje dywersyjne działaczy ludowych ze wsi Rossosz zostały przeprowadzone na okolicznych drogach. Ludowcy poprzekręcali o 90 stopni drogowskazy pod Rossoszem, Bielanami, Dubicą, Wisznicami, Dubowem oraz na skrzyżowaniach dróg Przechody - Sosnówka, Żeszczynka - Rozwadówka, Krzywowólka - Sławatycze, Sajnówka - Janówka. | 8 |
| XX | 1940-5 | W maju - lipcu 1940 r. aresztowania przeprowadzone przez gestapo wśród inteligencji doprowadziły do rozbicia siatki konspiracyjnej ZWZ w tym okresie. | 9 |
| XX | 1940-5 | W maju 1940 roku pociągiem z Rosji Niemcy przywieźli do Białej Żydów-uchodźców, którzy wrócili do Polski. Wśród nich było wielu Żydów z Białej. Byli zaskoczeni, jak dobrze Niemcy ich traktowali. | 8 |
| XX | 1940-6-24 | 24 czerwca 1940 r. przeprowadzono masowe aresztowania nauczycieli szkół średnich w Białej Podlaskiej. Pod pozorem reaktywowania działalności bialskich szkół średnich zwołano nauczycieli, dokonując następnie masowego aresztowania. Większość zesłano do obozów koncentracyjnych, z których wrócili tylko nieliczni. | 9 |
| XX | 1940 | Żydzi pracowali także w dużych przedsiębiorstwach należących do volks-Deutschen i Polaków, naprzyklad: w tartaku i stolarni Zawidzkiego, mieszczącej się w tartaku Hercla Czarnego i fabryce Raabe; w stolarni Hauschilda, która mieściła się w tartaku Piczica. | 9 |
| XX | 1940 | Na początku okupacji niemieckiej w mieście nie było lekarzy żydowskich, a lekarzom chrześcijańskim nie wolno było leczyć pacjentów żydowskich. Latem 1940 roku do Białej przyjechało trzech żydowskich lekarzy. | 8 |
| XX | 1940 | Struktury Kadry Polski Niepodległej (KPN) pojawiły się w powiecie bialskim w połowie 1940 roku. Franciszek Zagórniak ps. „Papiński", przedstawiciel władz centralnych organizacji, był pierwszym organizatorem KPN na terenie powiatu. | 1 |
| XX | 1940-7-5 | 5 lipca 1940 roku miała miejsce pierwsza masowa egzekucja w lesie obok Wólki Plebańskiej. Grupę 8 kobiet z Białej Podlaskiej, aresztowanych w marcu tegoż roku, rozstrzelano za kolportowanie prasy konspiracyjnej. Odtąd las Grabarka stał się stałym miejscem egzekucji więźniów gestapo. | 8 |
| XX | 1940-8 | Budynek przy ulicy Dreszera 17 (obecnie ul. Łomaska) stał się symbolem martyrologii mieszkańców powiatu w okresie okupacji. W sierpniu 1940 r. dom Raabego został zaadoptowany na siedzibę Gestapo. | 1 |
| XX | 1940-8-1 | Оd 1 sierpnia 1940 r. bialskie gestapo urzędowało w nowej siedzibie. Aresztowanych dowożono charakterystyczną i budzącą grozę bryczką gestapowską na ogumionych kołach lub autami Sipo. Budynek przy ulicy Dreszera 17 (obecnie ul. Łomaska) stał się symbolem martyrologii mieszkańców powiatu w okresie okupacji. | 1 |
| XX | 1940-8-23 | 23 sierpnia 1940 roku miała miejsce kolejna egzekucja w Grabarce. Hitlerowcy rozstrzelali wówczas 24 więźniów z bialskiego więzienia. | 8 |
| XX | 1940-9-1 | Zarządzenie Kreishauptmanna z 20 sierpnia 1940 roku. Przymusowa dostawa metalu (miedzi, mosiądzu, tombaku, alpaki, ołowiu i cyny) przez Żydów w terminie do 1 września 1940 r. | 8 |
| XX | 1940-9-2 | Pismo nr 203 Starosty Powiatowego z 2 września 1940 r. zawierało wykaz książek, których można było używać zamiast podręczników w polskich publicznych szkołach powszechnych za zgodą Generalnego Gubernatora. | 8 |
| XX | 1940-9-7 | Zarządzenie Kreishauptmanna z 7 września 1940 r. w terminie do 14 września 1940 roku. Zbiórka metali w polskich gospodarstwach domowych względnie przekazywanie odpowiedniej kwoty pieniężnej w formie daru. | 8 |
| XX | 1940-9-17 | Zarządzenie Inspekcji Lasów w Białej Podlaskiej z 17 września 1940 roku. Zakaz wyrębu lasu przez właścicieli, nawet na własne potrzeby. | 8 |
| XX | 1940-9-27 | Zarządzenie Gubernatora Lubelskiego E. Zörnera z 27 września 1940 roku. Godzina policyjna dla Żydów: 19-sta. | 8 |
| XX | 1940-9 | We wrześniu 1940 r. przy Starostwie w Białej Podlaskiej utworzono Zarząd Nieruchomości Wydział w Lublinie. Do jego kompetencji należało zarządzanie nieruchomościami żydowskimi i konfiskatą mienia po wywiezionych i zamordowanych. | 9 |
| XX | 1940 | Jesienią 1940 roku „Rada Żydowska" (Judenrat) utworzyła urząd pracy. Pracowali w Judenracie Żydzi. Urząd pracy obsługiwał wyłącznie Żydów, ale kierował nim Niemiec Lehman, były pracownik fabryki samolotów. Czasem zawzięcie bił Żydów, ale oni byli wdzięczni, że nie wydał ich gestapo. Czasami Lehman bił Żydów bez powodu, ale Żydzi mówili, że się denerwuje i musi pokazać, że urząd pracy ma prawdziwie nazistowską orientację. | 8 |
| XX | 1940-10-18 | Zarządzenie Generalnego Gubernatora Franka z 18 października 1940 roku. Konfiskata sprzętu do wyświetlenia filmów. | 8 |
| XX | 1940-10 | W październiku 1940 roku powstała kolejną grupą oporu, Konfederacja Narodu (KN), jako przybudówka Obozu Narodowo-Radykalnego „Falanga" (odłam endecji). | 1 |
| XX | 1940 | W 1940 roku w Białej Podlaskiej powstał Białoruski Komitet Opiekuńczy, któremu prezesował red. Siankiewicz z Warszawy. Białoruski Komitet Opiekuńczy uzyskał od okupanta zgodę na mianowanie swoich przedstawicieli na wójtów tych miejscowości, gdzie mieszkały zwarte grupy Białorusinów - między innymi w Zabłociu i Janowie Podlaskim. | 8 |
| XX | 1940 | W 1940 roku w Białej Podlaskiej powstał Ukraiński Komitet Pomocy i zażądał od Starosty przeprowadzenia spisu ludności w ówczesnym powiecie. Ukraińcy liczyli na to, że ludność wyznania prawosławnego zadeklaruje przynależność do narodowości ukraińskiej. Spisu ludności z 12 kwietnia 1940 roku wykazał, że na terenie powiatu 78 osób zadeklarowało Reichsdeutsche, Volksdeutsche - 960, Polaków było - 113562, Rusinów - 3411, Białorusinów - 365, Ukraińców - 16109, Żydów - 15234, innych 376. | 8 |
| XX | 1940-11-1 | Aby uzyskać odpowiednią liczbę pracowników, władze niemieckie poinformowały, że od 1 października 1940 roku będą przyjęcia do nauki rzemiosła chłopców i dziewcząt w wieku 15-20 lat. Urząd Pracy w Białej Podlaskiej był miejscem przyjmowania podań wraz z potrzebnymi dokumentami. Szkolnictwo rolnicze miało służyć pogłębieniu wiedzy rolnej. | 8 |
| XX | 1940-11-10 | 10 października 1940 jedna z pierwszych zasadzek została przeprowadzona w pobliżu Korczówki przez grupę BCH. Zdobyto 3 kb, 1 pm, 5 granatów, amunicję, pasy i płaszcze. | 1 |
| XX | 1940-11 | W listopadzie 1940 r. starosta bialski meldował o całkowitym usunięciu Żydów z fabryk, handlu i przemysłu. Ich miejsce w handlu zajęła niemiecka firma Gottucke u. Co. Żydzi z getta byli wykorzystywani do niewolniczej pracy przy regulacji Krzny oraz budowy nowych ulic w mieście. | 8 |
| XX | 1940-12-18 | 18 grudnia 1940 r. Franciszek Bancarzewski ps. „Włóczęga" zlikwidował na moście przez Żarnicę niemieckiego motocyklistę. Zdobył pistolet parabelum, zapasowe magazynki, torbę z dokumentami. | 8 |
| XX | 1940 | Aleksander Walawski sprawował przez cały czas okupacji obowiązki burmistrza w Białej Podlaskiej. | 2 |
| XX | 1941 | Rok 1941 rozpoczął się bez większych wydarzeń w Białej Podlaskiej. Aresztowania, łapanki na ulicach, w kinie, w lokalach zdarzały się codziennie. | 8 |
| XX | 1941 | W roku 1941 Bataliony Chłopskie (Bch) podjęły najbardziej dynamiczne działania w powiecie bialskim. Już w pierwszej połowie 1941 roku zostały podjęte uderzenia na urzędy gminne. | 9 |
| XX | 1941 | Na początku 1941 roku Niemcy podjęli próbę wysiedlenia Żydów z Białej. W zimowy poranek żandarmeria i policja bezpieczeństwa przeszły przez miasto, porwały kilku starszych Żydów, kobiet i mężczyzn, i zawieźli ich do Rossoszy. Po kilku dniach wszyscy wrócili do getta w Białej. | 1 |
| XX | 1941-1 | W styczniu 1941 roku hitlerowscy okupanci pozwolili na otwarcie publicznej polskiej szkoły handlowej przy ul. Budkiewicza. Szkoła, w której nauka trwała dwa lata, była oparciem dla tajnego nauczania. | 8 |
| XX | 1941-2-15 | Zarządzenie Szefa Okręgu Lubelskiego Gubernatora Zörnera z 15 lutego 1941 roku o zakazie opuszczania miejsc pobytu Żydów. | 9 |
| XX | 1941 | W trakcie przygotowań do wojny w 1941 roku było wydano szereg edyktów przeciwko Żydom: 1. Żydom zakazano opuszczania domów. 2. Chrześcijanom nie wolno było pozwalać Żydom na wejście do domów i w ogóle było zakazano chrześcijanom kontaktować się z Żydami. Motywowano to tym, że Żydzi byli pokryci wszami i przez nich rozprzestrzeniał się tyfus. 3. Żydom nie wolno było podróżować powozami, końmi i wozami. 4. Było skonfiskowano wszystkie żydowskie majątki nieruchome. 5. Nawet właściciele domów byli zobowiązani do płacenia czynszu za swoje mieszkania. 6. Ustawa konfiskatowa obowiązywała także domy modlitwy i synagogę i onieważ tam mieszkali bezdomni, Judenrat musiał płacić za nich czynsz. | 8 |
| XX | 1941-3-10 | Zarządzenie Szefa Okręgu Lubelskiego Gubernatora Zörnera z 10 marca 1941 roku - Rozciągnięcie obowiązku pracy na młodzież między 16 a 18 rokiem życia. | 1 |
| XX | 1941-3-24 | Na początku 1941 roku rozpoczęły się akcje odwetowe bialskiej konspiracji. Pierwszym było prawdopodobnie spalenie przez żołnierzy Związku Odwetu 24 marca 1941 r. magazynu żywności Wermachtu. | 5 |
| XX | 1941-3 | Żydowskie getto w Białej Podlaskiej zostało utworzone przez Niemców w marcu 1941 roku. Znajdowało się w obrębie ulic Grabanowskiej (obecnie Moniuszki), Prostej, Janowskiej i Sadowej. Zgromadzono w nim okolo 8400 Żydów z miasta i powiatu bialskiego. | 8 |
| XX | 1941 | Wiosną 1941 r., gdy Niemcy przygotowywali się do ataku na Związek Sowiecki, wojsko umieszczono między innymi w kwaterach prywatnych. Zajęte zostały również sale lekcyjne w obu szkołach w Białej Podlaskiej. | 9 |
| XX | 1941-6-21 | 22 czerwca 1941 roku armia niemiecka rozpoczęła inwazję na Związek Sowiecki. | 8 |
| XX | 1941-6-22 | W 1941 roku w powiecie bialskim powstał tymczasowy obóz przyfrontowy „Frontstalag 307" (oboz radzieckich jeńców wojennych). W gminie Sidorki istniały 2 podobozy: 1) podobóz między wsiami Woskrzenice Duże i Kaliłów, po lewej stronie szosy Biała Podlaska-Terespol, założony był przez hitlerowców 23 czerwca 1941 roku. Oficjalnie nosił nazwę Frontstalag 307 Kriegsgefangelager - Unterlager „C". Przez obóz przeszło ponad 150 000 jeńców, został on zlikwidowany w końcu listopada 1941 roku, 2) podobóz w odległości 0,5 km od wsi Sielczyk, po prawej stronie szosy Biała Podlaska-Terespol. Został on utworzony w 1941 roku Oficjalna nazwa brzmiała Frontstalag 307 Kriegsgefanger - lager - Unterlager „B". Był to obóz przejściowy. | 15 |
| XX | 1941-6-22 | W 1941 roku w Terespolu (przy ul. Topolowej) funkcjonował podobóz Frontstalag 307 - Unterlager „A", do którego na krótko transportowano jeńców zaraz po przekroczeniu Bugu, gdzie dokonywano wstępnej rejestracji jeńców. | 15 |
| XX | 1941-6-22 | Pierwszy transport (pieszy) jeńców radzieckich przybył do obozu 22 czerwca 1941 r. Kolejne transporty były również piesze lub odbywały się za pomocą ciężarówek. | 8 |
| XX | 1941-6-26 | Zarządzenie Starosty Powiatowego Kuhla z 26 czerwca 1941 roku. Zakaz rozmawiania i usiłowania zbliżania się do transportów jeńców rosyjskich pod groźbą rozstrzelania. | 8 |
| XX | 1941-6 | Od czerwca 1941 roku do szpitala wojskowego w Białej Podlaskiej zaczęły napływać transporty jeńców radzieckich. Szpital urządzono w szopach wojskowych 34 pp przy ul. Warszawskiej a przeznaczony był głównie dla pilotów rosyjskich. W „obozie" przebywało około 4000 rannych i ciężko chorych jeńców. Z powodu braku opieki i złych warunków, 600 chorych zmarło. W listopadzie 1941 roku pozostałych przy życiu jeńców wywieziono do innych nieznanych obozów jenieckich. | 8 |
| XX | 1941-8-19 | Zarządzenie Kreislandwirta w Białej Podlaskiej z 19 sierpnia 1941 roku. Wszelkie pozbywanie się kur przez hodowców jest niedopuszczalne i będzie uważane za sabotaż. | 8 |
| XX | 1941-8-25 | Zarządzenie Urzędu Gospodarki Wodnej z 25 sierpnia 1941 roku. Zakaz dobywania torfu na łąkach przez właścicieli. | 13 |
| XX | 1941-8-9 | W nocy z 9 na 10 sierpnia 1941 miała miejsce pierwsza masowa ucieczka z „Frontstalagu 307 - Unterlager B" w Sielczyku. Ookoło 200 jeńców rzuciło się do szturmu na obozowe ogrodzenie składające się z dwóch rzędów drutu kolczastego. W wyniku ucieczki zbiegło 125 jeńców, z tego w wyniku obławy schwytano 55 uciekinierów, 21 zostało zabitych podczas forsowania ogrodzenia, a 35 zostało rannych. | 13 |
| XX | 1941-8 | W sierpniu 1941 r. dla wszystkich obozów Frontstalagu 307, tj: „A w Terespolu", „B w Sielczyku" i „C w Woskrzenicach", Niemcy utworzyli w Białej Podlaskiej przy ul. Brzeskiej w tzw: „Czerwonych koszarach", wspólny lazaret przeznaczony dla rannych i chorych jeńców radzieckich. Od października 1941 roku, gdy obozy B i C były już przepełnione funkcjonował on już jako normalny obóz jeniecki. | 15 |
| XX | 1941-9 | Do września 1941 roku w obozach (Frontstalag 307) przebywało średnio okolo 150000. osób. Potem ta liczba stopniowo malała. Po dotarciu na teren obozu jeńcy poddawani byli rejestracji i selekcji. Przybyłych dzielono według narodowości. Oprócz narodowości Niemcy oddzielali dodatkowo tzw. jeńców niepożądanych, wśród których znajdowali się oficerowie, komisarze polityczni, członkowie partii, komsomolcy oraz żydzi. Istniały także sektory karne w których umieszczano więźniów niebezpiecznych, które próbowały ucieczki. | 13 |
| XX | 1941-9 | We wrześniu 1941 r. w Białej Podlaskiej w „Zofii Lesie", został utworzony obóz o nazwie „Stammlager 366 Zweilager Biała Podlaska GG", który znajdował się pomiędzy ulicami Sidorska, Orzechowa, Wesoła i Kąpielowa. Obóz był przeznaczony dla jeńców radzieckich zatrudnionych w komandach roboczych pracujących na stacji kolejowej, w składach i magazynach wojskowych na „Vinecie", oraz na lotnisku Luftwaffe. Przez obóz ten przeszło około 20000 jeńców radzieckich. Obóz został zlikwidowany na przełomie marca i kwietnia 1942 roku. | 1 |
| XX | 1941-9 | Оd 1941 roku do 17 grudnia 1942 roku działał obóz „Vineta", w którym około 3 tys. Żydów pracowało przy rozładunku i załadunku wagonów kolejowych, w warsztatach ślusarskich i stolarskich oraz . | 13 |
| XX | 1941-9 | We wrześniu 1941 roku pomiędzy ulicami Sidorska i Kościuszki w Białej Podlaskiej (w dzielnicy „Wola"), utworzono niewielki obóz („mały obóz"), w którym przebywało około 300-400 jeńców radzieckich zatrudnionych w magazynach żywnościowych kwatermistrzostwa Wehrmachtu przy ul. Kościuszki. Pod koniec 1942 r. obóz został zlikwidowany. | 8 |
| XX | 1941-9-1 | Zarządzenie Starosty Kiihla z 1 września 1941 roku. Zakaz jazdy dorożkami dla Żydów w mieście. | 8 |
| XX | 1941-9-1 | 1 września 1941 roku w Białej Podlaskiej utworzono getto. Znajdowało się ono na terenie tzw. placu targowego: „Plac ten przed utworzeniem getta stanowił całość zabudowaną domami mieszkalnymi. W czasie tworzenia getta zaś budynki zostały rozebrane, a dla ludności żydowskiej pobudowany przez okupanta typowo obozowy barak. | 8 |
| XX | 1941-9-10 | Zarządzenie Starosty pow. z 10 września 1941 roku. Wezwanie ludności do ujawnienia miejsc pobytu zbiegłych rosyjskich jeńców wojennych, dołożenie starań, celem schwytania i doprowadzenia. | 5 |
| XX | 1941 | Benedykt Kraskowski (ur. 1904, zm. 1944) - Polak pochodzenia niemieckiego, był mieszkańcem Białej Podlaskiej. W czasie II wojny światowej zatrudnił (1941-1942) w swoim zakładzie stolarskim Żydów przebywających w getcie w Białej Podlaskiej, na podstawie podrobionych dokumentów tożsamości. Tych, którzy chcieli dołączyć do podlaskich partyzantów, karmił i wspomagał finansowo. Kraskowski został zamordowany przez nacjonalistów ukraińskich. Pośmiertnie, 16 grudnia 1986, został uhonorowany tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata przez Instytut Jad Waszem. | 8 |
| XX | 1941-10-1 | Zarządzenie Kreislandwirta z 30 września 1941 roku. Od 1 października 1941 r. zakaz sprzedaży z wolnej ręki bydła opasowego, trzody chlewnej pod groźbą wywłaszczenia bez odszkodowania. | 8 |
| XX | 1941-10-6 | Zarządzenie Szefa Okręgu Lubelskiego podp. Engler 6 października 1941 roku. Zakaz przebywania na ulicach dotyczący ludności polskiej. | 8 |
| XX | 1941-10-10 | Rozporządzenie Gubernatora Dystryktu Lublin z 10 października 1941 roku. Młodzież pracująca w rolnictwie lub gospodarstwie domowym w wieku od 14-18 lat, obowiązana była do uczęszczania do szkoły zawodowej dla młodzieży rolniczej na miejscu lub do najbliższej szkoły związkowej. | 8 |
| XX | 1941-10-25 | Zarządzenie Szefa Okręgu Lubelskiego podp. Engler z dnia 25 października 1941 roku o ograniczeniu miejsc pobytu dla Żydów. | 8 |
| XX | 1941 | W okresie od jesieni 1941 r. do wiosny 1942 roku grupy tworzone ze zbiegłych jeńców stawiały sobie za cel walkę partyzancką. Można przypuszczać, że dowódcy oddziałów sowieckich starali się współpracować z oddziałami polskimi w walce z okupantem. | 8 |
| XX | 1941 | Jesienią 1941 roku w okolicy Międzyrzeca Podlaskiego odbyła się pierwsza zarejestrowana akcja mająca na celu wysadzenie pociągu towarowego. | 8 |
| XX | 1941 | Na przełomie 1941 - 1942 roku w powiecie bialskim pojawiły się lewicowe grupy bojowe. Jedną z nich była mała grupa zorganizowana późną jesienią 1941 roku przez Ł.Buczyńskiego ps.„Kazik Dębiak" w rejonie wsi Mazanówki. Była to grupa bojowa konspiracyjnej organizacji Związku Walki Wyzwoleńczej (ZWW). | 8 |
| XX | 1941 | W 1941 roku placówka Konfederacji Zbrojnej (KZ) funkcjonowała na terenie powiatu bialskiego, na szczeblu centralnym podporządkowała się ona AK. | 1 |
| XX | 1941 | Nałożony w 1941 r. kontyngent na powiat bialski przewidywał, że wyjedzie stąd 4500 osób do rejonu pracy w Hesji. Urzędnicy Arbeitsamtu (Niemieckie Urzędy Pracy) urządzali łapanki publiczne „ochotników" do pracy w Rzeszy. | 8 |
| XX | 1941 | W okresie od końca 1941 r. do początku drugiej połowy 1942 r. w powiecie bialskim zaobserwowano największe natężenie epidemii tyfusu plamistego. Epidemia tyfusu stanowiła poważne niebezpieczeństwo dla ludności lokalnej. | 1 |
| XX | 1941 | Od końca 1941 r. do drugiej połowy 1942 r., zamknięto bialskie kościoły (w międzyczasie zwrócono katolikom kościół św. Anny) podając jako pretekst epidemię tyfusu. Z wysłanych do Dachau duszpasterzy bialskich zostali tam na zawsze Stanisław Leśniewski - prefekt, Stefan Sciborek - proboszcz fary św. Anny i Feliks Walkiewicz - wikary. | 8 |
| XX | 1941 | Późną jesienią 1941 roku na terenie lasów rokitnickich powstała następna grupa partyzantki sowieckiej. Inną grupą partyzancką sformowaną we wrześniu 1941 roku w powiecie bialskim dowodził Jaków Nikołajewicz Nikołajew ps. Jej zalążkiem były grupy jeńców zbiegłych z obozów, dowodził nimi Aleksiej Podolak. | 8 |
| XX | 1941 | Ruch ludowy (i jego główna siła - Stronnictwo Ludowe) był najbardziej aktywnym nurtem podczas okupacji na terenie powiatu bialskiego i odegrał dużą rolę w tworzeniu i funkcjonowaniu konspiracji cywilnej na terenie powiatu. | 1 |