[Źr.] - Źródła i oznaczenia
| W. | Data | Wykaz dat i wydarzeń | Źr. |
|---|---|---|---|
| XX | 1927 | Członkowie rady miejskiej wybrani w 1927 roku. W trzecich wyborach wybrano jedynie siedmiu Żydów. Nowe zarządzenia wydane przez rząd zapewniły brak większości żydowskiej w radach lokalnych. Nie bez znaczenia był także rozkład społeczności żydowskiej. | 9 |
| XX | 1927 | Żydowska grupa komunistyczna utrzymywała kontakty z komunistami chrześcijańskimi w Białej i w okolicznych wsiach. Podczas wyborów do rady miejskiej w 1927 roku grupie komunistycznej udało się wystawić własną listę kandydatów, z której wybrano tylko jednego radnego - Żyda. | 9 |
| XX | 1927 | W 1927 roku w Białej został założony przez raddzińskich chasydów Spółdzielczy Bank Ludowy. | 9 |
| XX | 1927 | Bank Spółdzielczy - „Spółdzielnia kredytowa" powstała po I wojnie światowej, co było właściwie kontynuacją „funduszu pożyczkowo-oszczędnościowego". Później (1927) nazwę zmieniono na Spółdzielczy Bank Udzialowy. Do zadań spółdzielni należało: udzielanie członkom tanich kredytów, umożliwianie członkom zakupu towarów na kredyt za pośrednictwem spółdzielni, przyjmowanie depozytów i oszczędności, przyjmowanie weksli itp. Członkami spółdzielni byli rzemieślnicy i handlarze. | 9 |
| XX | 1927 | W 1927 roku rozpoczął się upadek handlu stolarskiego. Stabilizacja i normalne życie przyniosły ze sobą zastój w pracy. Starsi pracownicy zostali meisterami i opuścili związek. | 9 |
| XX | 1927 | Zydowska Biblioteka Towarzystwa Kursów Wieczorowych dla Robotników. W 1927 roku liczba ksiąg osiągnęła 1200. Biblioteka posiadała najnowsze wydawnictwa literatury jidysz. | 9 |
| XX | 1927 | Zydowski Związek Detalistów - związek handlowców w Białej. Głównym zadaniem związku była obrona interesów sprzedawców detalicznych w urzędzie skarbowym, aby nie byli oni wyczerpani zbyt wysokimi stawkami podatkowymi. | 9 |
| XX | 1927 | Zydowskа Biała, miasto, stała się twierdzą syjonizmu wśród polskich miasteczek (Syjonizm - ruch polityczny i społeczny, dążący do odtworzenia żydowskiej siedziby narodowej na terenach starożytnego Izraela) | 9 |
| XX | 1928 | Podlaską Wytwórnię Samolotów (PWS) wyspecjalizowała się w produkcji samolotów szkolnych i szkolno-treningowych RWD-8, których do 1928 roku wyprodukowano 500 sztuk oraz samolotów szkolno-akrobacyjnych PWS-26. Wyprodukowano ich do 1938 roku około 300 sztuk. W PWS powstawały także własne konstrukcje: sportowy dolnopłat PWS-40, którego twórcami byli Antoni Pohorski i Antoni Zagórski, samolot sportowy M-9 konstrukcji Józefa Medweckiego, zbudowany w Klubie Lotniczym PWS. [Zdjęcia: PWS] | 1 |
| XX | 1928-9-23 | Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Bialskiej („Koło Białczan" w Warszawie), organizator zjazdów koleżeńskich absolwentów liceów Kraszewskiego i Plater zorganizowalo Zjazd w 1928 roku w 300 rocznicę założenia Akademii Bialskiej. Odsłonięto wówczas stojący do dziś obok szkoły pomnik J. I. Kraszewskiego i wmurowano w gmach gimnazjum tablicę ku czci ks.Wilskiego. [Zdjęcia: Akademia Bialska] | 1 |
| XX | 1928 | KPP w różny sposób starała się zdobyć sympatię i zaufanie wśród mieszkańców Białej Podlaskiej i powiatu. KPP brała czynny udział w wyborach parlamentarnych i w ramach przygotowań do wyborów w 1928 roku rozpowszechniono szereg ulotek oraz rozplakatowywano wiele afiszów z hasłami komunistycznymi. W wyniku tej akcji na listy komunistyczne padło 22% ogółu głosów oddanych. | 8 |
| XX | 1928 | Budowę obecnego budynku dworca kolejowego, częściowo wykorzystującego ruiny po pierwotnym, zakończono w 1928 roku. | 5 |
| XX | 1928-11-24 | W dniach 24 i 25 listopada 1928 r. było bardzo uroczyście obchodzone w Białej dziesięciolecie 34 pułku piechoty. Z tej okazji społeczeństwo bialskie zorganizowało Komitet Obchodu dziesięciolecia 34 pp ze starostą Ignacym Bobkiem na czele. Komitet zaopatrzył świetlicę żołnierską w bibliotekę zawierającą ponad 1000 tomów oprawnych i portrety sławnych mężów oraz urządzili w świetlicy kino. Miasto zaś zainstalowało na terenie koszar instalację elektryczną. W 1928 roku został wybudowany Dom Żołnierza, cieszący się ogromnym powodzeniem wśród żołnierzy. | 6 |
| XX | 1929 | W 1929 roku Bank Spółdzielczy przeniósł się do dużego i pięknego budynku na Placu Wolności, w domu nad apteką Ostrowskiej. | 9 |
| XX | 1929 | W 1929 roku wybudowano dom dla oficerów, mial on 13 mieszkań o 49 izbach mieszkalnych. Także w 1929 roku ukończono dom podoficerski, mial on 18 mieszkań i 47 izb mieszkalnych. | 1 |
| XX | 1929 | W latach 1929-1932 fabryka PWS - Podlaska Wytwórnia Samolotów wyrabiała karoserie samochodowe i artykuły sportowe. [Zdjęcia: PWS] | 3 |
| XX | 1929 | Fabryka PWS prowadziła bogatą działalność pozaprodukcyjną: 3-letnie gimnazjum mechaniczne dla synów pracowników, w którym nauka była bezpłatna, chór i orkiestrę, czytelnię z biblioteką, kasę robotniczej samopomocy skupiającą 400 członków, klub urzędniczy i aeroklub, gospodarstwo rybne. W 1929 roku przy fabryce PWS powstał pierwszy w historii Białej klub sportowy przekształcony później w czterosekcyjny Klub Lotniczy. Drużyna piłkarska „Lot" uczestniczyła w rozgrywkach brzeskiej klasy „A". [Zdjęcia: PWS] | 1 |
| XX | 1930 | Po 1930 r. targi czwartkowe przeniesiono z Placu Wolności na Nowy Rynek, plac ukształtowany na skrzyżowaniu ulic Nowej i Brzeskiej. Wytyczono też nowe miejsce na odrębny „targ świński" przy ul. Nowej, w miejscu gdzie dziś wznoszą się obiekty Komendy Miejskiej Policji. | 1 |
| XX | 1930 | Synagoga w Białej Podlaskiej, znajdująca się przy ulicy Łaziennej 2, została zbudowana w pierwszej połowie XX wieku. | 5 |
| XX | 1930-11-2 | 2 października 1930 roku w miejscowym sądzie rejonowym rozpoczął się ważny proces polityczny dotyczący 29 osób (17 Żydów i 12 chrześcijan). Zarzucano im, że na terenie Białej od 1930 roku prowadzili nielegalną działalność komunistyczną, której celem było wprowadzenie siłą zmiany systemu partyjnego, oraz że demonstrowali za pomocą propagandy, wieszania transparentów itp. | 9 |
| XX | 1930 | Ogólny kryzys gospodarczy 1930 roku, który dotknął Polskę, nie wykluczył Białej. Kilku dużych lokalnych handlarzy drewnem zbankrutowało, wciągając ze sobą wiele rodzin w skrajną biedę i doprowadziło do likwidacji aż dwóch instytucji kredytowych w mieście. | 9 |
| XX | 1930 | Po 1930 roku ogólna ogólna apatia i utrata zainteresowania, jakie ogarnęły ludność żydowską w Białej, doprowadziły do upadku Makabi. Przez pewien czas „Bund" miał także klub sportowy „Morgenshtern" (Gwiazda Poranna). | 9 |
| XX | 1930 | W 1930 roku, staraniem dowódcy 34 pułku piechoty, została zainstalowana i uruchomiona pralnia mechaniczna ze zdolnością prania brudnej bielizny dla około 2000 ludzi tygodniowo. | 6 |
| XX | 1930 | W roku 1930 fabryka PWS była jedyną wytwórnią samolotów w Polsce posiadającą własny tunel aerodynamiczny obok Politechniki Lwowskiej i Instytutu Aerodynamiki w Warszawie. [Zdjęcia: PWS] | 2 |
| XX | 1930 | Żydowska wspólna piekarnia mechaniczna powstała w 1930 roku jako spółdzielnia, do której zrzeszali się wszyscy piekarze żydowscy w mieście. Wynajęli w tym celu kilka dużych pomieszczeń u Wajnego i zorganizowali tam piekarnię mechaniczną według wszelkich najnowszych standardów technicznych. Spółdzielnia została rozwiązana po bardzo krótkim czasie istnienia i każda piekarnia wróciła do roli prywatnej. | 9 |
| XX | 1931-3 | W marcu 1931 roku nieustaleni sprawcy rozrzucili w koszarach 34 pp i 9 pap ulotki o treści wywrotowej. We wrześniu 1931 roku w koszarach 9 pułku artylerii polowej natrafiono na wydawane przez KPP pismo „Koszary", w którym życie armii przedstawiano w negatywnym świetle. Pismo to miało bronić interesów prostych żołnierzy. | 6 |
| XX | 1931 | Wiosną 1931 r. w Białej Podlaskiej aresztowano pięciu żołnierzy i łącznika. Wojskowy Sąd Okręgowy nr IX na rozprawie głównej z 27 października 1931 r. skazał na karę strzelców Piotrowskiego i Adelsztajna ciężkiego więzienia za utworzenie w 34 pp komórki komunistycznej. | 6 |
| XX | 1931-9-2 | W 1931 roku komuniści kierowali głośnymi w mieście strajkami. W strajku w PWS 2 - 7 września 1931 roku wzięło udział 300 osób. Przewodził strajkowi w PWS Aleksander Zawadzki, znany działacz KPP z Zagłębia, po II wojnie przewodniczący Rady Państwa PRL. [Zdjęcia: PWS] | 1 |
| XX | 1931 | Czwarta drukarnia, pod nazwą „Express", została założona w 1931 roku przy ulicy Piłsudskiego przez Isroela Hochmana i Dowida Tzeszyńskiego. | 9 |
| XX | 1931 | W 1931 roku młodzież Mizrachi i organizacja pionierów Mizrachi zorganizowały w Białej konferencję regionalną. | 9 |
| XX | 1931 | W 1931 roku Spółdzielczy Bank Ludowy upadł i przestał istnieć. Konsekwencje upadku były bardzo poważne, gdyż bank był winien duże sumy pieniędzy drobnym deponentom. | 9 |
| XX | 1931 | W latach 1931-1939 PWS wyprodukowała 1537 samolotów. Fabryka PWS zatrudniala okolo 1000 pracowników i miała nowoczesny park maszynowy. [Zdjęcia: PWS] | 1 |
| XX | 1931 | Od 1931 do 1939 roku, po ustaniu emigracji, liczba Żydów wzrosła o 570 osób. | 9 |
| XX | 1931-12 | Ludność miasta według spisu z grudnia 1931 roku wynosiła (bez wojska) 17500 mieszkańców, co wykazuje przyrost naturalny około 35% w stosunku do ludności według spisu z 1921 roku (13000 mieszkańców). | 3 |
| XX | 1931-12 | Według danych 11 powszechnego spisu ludności z 1931 roku, jako język ojczysty na terenie powiatu bialskiego zadeklarowało: a) język polski - 106467 mieszkańców , b) ukraiński - 2129, c) ruski - 121, d) białoruski - 176, e) rosyjski - 164, f) żydowski - 6506, g) hebrajski - 555 i h) inne - 148. Procent analfabetów i półanalfabetów razem wynosi 27.8%. Na terenie powiatu bialskiego było: miasto: rzym-kat.- (54.4%), mojżeszowych - (42.6%), prawosławnych - (2.4%), inne wyznania - (0.4%) , wieś: rzym-kat.- (75.3%), mojżeszowych - (4.6%), prawosławnych - (19%), inne wyznania - (1%) | 3 |
| XX | 1932-5-8 | 8 maja 1932 roku uroczyście obchodzono 12 rocznicę zwycięstwa 34 pp pod Rzeczycą. Święto rozpoczęło się już dzień wcześniej uroczystym capstrzykiem ulicami miasta oraz apelem poległych na placu artyleryjskim, w którym udział wziął cały 34 pp. | 6 |
| XX | 1932-8 | W sierpniu 1932 roku w bialskim garnizonie rozbito jaczejkę komunistyczną założoną przez kanoniera Jana Hołoda z 9 pal. | 6 |
| XX | 1932 | Podlaska Wytwórnia Samolotów: pod koniec 1932 r. udziały wykupiło państwo i PWS została upaństwowiona. W 1936 roku została podporządkowana Państwowym Zakładom Lotniczym. [Zdjęcia: PWS] | 5 |
| XX | 1932 | "Największą popularnością wśród czytelników narodowości żydowskiej cieszył się syjonistyczny „Bialer Wochenblat" (1932 r.) - pismo tygodniowe wychodzące w nakładzie 1000 egzemplarzy, a także „Podlassier Lebn" („Podlaskie Życie"). Gazeta „Bialer Wochenblat" miała polską stronę, co było rzadkością w całej Polsce, gdyż wśród setek gazet wojewódzkich, które wychodziły w Polsce, nie było takiej gazety. | 9 |
| XX | 1932 | W 1932 roku przy żydowskiem szpitalu otwarto przychodnię dla biednej ludności. | 6 |
| XX | 1932 | Do bialskiego garnizonu należała również stacjonująca na Woli, przy lotnisku, jednostka lotnicza. Została ona tam zorganizowana po upaństwowieniu pod koniec 1932 roku Podlaskiej Wytwórni Samolotów (powstałej 27 listopada 1923 r.), a dowodził nią pułkownik pilot Hilary Grabowski. W jednostce tej były wydziały: lotniczy, odbioru technicznego sprzętu lotniczego dla wojska, ochrony i obrony plot. | 9 |
| XX | 1933 | W 1933 roku postanowiono zwrócić się do PPS z prośbą o zorganizowanie wspólnej demonstracji 1-majowej. W 1933 roku demonstracja 1 maja była imponującym wydarzeniem. Związki zawodowe tragarzy, piekarzy, robotników mięsnych i krawców maszerowały ze sztandarami z napisami i hasłami przeciwko faszyzmowi, przeciw antysemityzmowi i na rzecz praw pracowniczych. Demonstracja wywarła duże wrażenie na mieszczanach. | 9 |
| XX | 1933-6-13 | Wieczorem 13 czerwca 1933 roku nieznane osoby zawiesiły 2 czerwone flagi na przewodach telefonicznych i elektrycznych: jedna flaga na ul. Janowskiej i druga na ul. Grabanowskiej. Simchah Platt z Białej oskarżony o wywieszanie flag został 20 września 1933 roku skazany przez miejscowy sąd rejonowy na 4 lata więzienia. | 8 |
| XX | 1933 | „Głos Społeczny" dwutygodnik stowarzyszeń społecznych był wydawany przez Oddział Związku Nauczycielstwa Polskiego, wychodził w latach 1933-1939. Dwutygodnik był drukowany w Białej Podlaskiej w nakładzie 700 - 1 000 egz. | 6 |
| XX | 1933-9 | We wrześniu 1933 roku w Białej Podlaskiej zlikwidowano Wydział Wojskowy KD KPP, który istniał od 1932 roku, a jego pracą kierował Szyja Rozenfeld. Likwidacji uległa także komórka żołnierska w 34 pp. W wyniku tych aresztowań działalność KPP w bialskim garnizonie zamarła. | 3 |
| XX | 1933 | Szpital Żydowski w Białej posiadał statut zatwierdzony w roku 1933 przez Urząd Wojewódzki. Żydowski Szpital nie posiadał praw publicznych, a był przeznaczony jedynie dla ludności żydowskiej Białej Podlaskiej i okolicy. | 9 |
| XX | 1933 | Biblioteka „Tarbut" była jedną z najznakomitszych syjonistycznych instytucji kulturalnych w Białej w 1933 roku. W bibliotece znajdowało się 2385 książek: 1170 w języku jidysz, 405 w języku hebrajskim i 810 w języku polskim. Liczba czytelników wyniosła 200. | 6 |
| XX | 1933 | W 1933 roku nastąpiła rozbudowa Dom Żołnierza w Białej. Dom Żołnierza w połowie lat trzydziestych składał się z dwóch sal: większej, świetlicowej - była tam scena oraz kino, oraz mniejszej, w której znajdowała się czytelnia żołnierska oraz bufet. „Dom Żołnierza" był głównym ogniskiem pracy kulturalno-oświatowej, mieszczący w sobie bogatą bibliotekę (w 1933 roku 3195 tomów), czytelnię, kawiarnię, kino oraz scenę. | 6 |
| XX | 1933 | W 1933 roku 9 pułk artylerii lekkiej został przeniesiony do Siedlec (w Białej Podlaskiej pozostał tylko III dywizjon). | 3 |
| XX | 1934 | Do roku 1934 gimnazjum żeńskie wraz z młodzieżą gimnazjum męskiego wydawało swoje pisemko szkolne pod nazwą „Młodzież z Podlasia". | 1 |
| XX | 1934 | Kulturalne życie w Białej koncentrowało się w największym lokalu - sali Kijowskiego, znajdującej się w kamienicy na zakręcie ul. Narutowicza. Od roku 1934 rolę jej przejął nowo oddany do użytku Dom Strażacki im.marszałka J.Piłsudskiego, dysponujący salą z 340 miejscami siedzącymi. W nim mieściło się kino „Alba", które pod koniec lat trzydziestych zostało przemianowane na „Miejskie". Przed wojną Biała miała trzy kina: miejskie „Alba" oraz dwa prywatne: „Tęcza" i „Światowid". Kino „Tęcza" mieściło się w domu adwokata Skudry przy ul. Piłsudskiego i miało salę dla 300-400 widzów. | 1 |
| XX | 1934 | Lata 1934-1937 - to kolejny czas teatralnego ożywienia w Białej. Na bialskiej scenie w ramach działalności kulturalnej „Domu Żołnierza" występowały amatorskie zespoły teatralne. Najlepszą wśród nich trupą był zespół „Ci Sami" działający przy bialskim oddziale Kolejowego Przysposobienia Wojskowego. Dysponował on niewielką sceną, ale z dość sporą widownią, w budynku PKP przy ul. Stacyjnej. | 9 |
| XX | 1934 | Ok. 1934 r. „Liga Kultury" podjęła decyzję o ponownym założeniu bundowskiej biblioteki. „Liga Kultury" mieściła się na poddaszu przy ul. Prostej, następnie została przeniesiona na ul. Janowską. Biblioteka liczyła około 300 czytelników i posiadała ponad 1000 książek. | 9 |
| XX | 1934 | Żydzi i chrześcijanie przez wiele lat zgodnie współpracowali w miejskiej ochotniczej straży pożarnej. W 1934 roku Rząd odznaczył za wybitne osiągnięcia i długoletnią służbę żydowskich strażaków. Udział Żydów w straży pożarnej był bardzo znaczący i z pewnością nie byłby możliwy, gdyby stosunki między Żydami a chrześcijanami były napięte. | 9 |
| XX | 1934 | W latach trzydziestych Liga Obrony Powietrznej w Białej miała oddział żydowski, na czele którego stał Michasz Hopper. Dzięki swoim osiągnięciom na tym polu Michash Hoffer został uhonorowany przez rząd i odznaczony „Krzyżem za wybitne zasługi" (ok. 1934 r.). | 9 |
| XX | 1934 | W 1934 roku odbyły się wybory do czwartej rady miejskiej. Reprezentacja żydowska ponownie została zmniejszona. Było to spowodowane różnymi nowymi zmianami w statucie wyborczym, takimi jak przyłączenie do miasta rejonów wiejskich należących wcześniej do elektoratu wiejskiego, a także przyznanie praw wyborczych zawodowemu personelowi wojskowemu w mieście. | 9 |
| XX | 1934 | Bojkot gospodarczy (żydowskich biznesów) miał katastrofalne skutki. Żydzi w Białej nigdy nie byli zamożni, bogatych Żydów było bardzo niewielu, większość stanowiła klasa średnia i robotnicy. | 9 |
| XX | 1934 | Żydzi zaczęli brać udział w wydarzeniach kulturalnych organizowanych przez chrześcijan, takich jak teatr, wieczorki taneczne, wykłady itp. Podobnie niektórzy nie-Żydzi przychodzili na żydowskie zajęcia kulturalne. Zacieśnienie tych relacji ułatwiało zapisywanie uczniów żydowskich do szkół rządowych, co wiązało się z wzajemnymi wizytami domowymi. | 3 |
| XX | 1935 | W 1935 roku dla potrzeb zadrzewienia miasta założono dwie szkółki drzew i krzewów oraz rozpoczęto zakładanie siedmio hektarowego parku miejskiego na Zofii-Lesie. | 1 |
| XX | 1935 | W drugiej połowie lat trzydziestych PWS miała dużą bibliotekę. Funkcjonowały też biblioteki Polskiej Macierzy Szkolnej i przy 34.pp. Bogatą (8 tys. tomów) i wartościową bibliotekę miało też Gimnazjum i Liceum im. J.I.Kraszewskiego. Książki można było kupić w dwóch księgarniach: na rogu ul. Piłsudskiego i Krótkiej w Spółdzielczej Księgarni Nauczycielskiej, założonej w 1935 roku, oraz przy ul.Warszawskiej 2, „Księgarni Podlaskiej" Henryka Swiatłowskiego. | 1 |
| XX | 1935 | Rynek: w 1935 r., nawierzchnię rozebrano, urządzono skwer miejski z fontanną, zaprojektowany przez prof. G. Ciołka. Zasadzono oryginalną zieleń, m.in. catalpę sprowadzoną z Bułgarii. [Zdjęcia: 1935, Plac Wolności] | 1 |
| XX | 1935 | W 1935 r. w Białej było 1180 domów, w tym 222 murowane. | 2 |
| XX | 1935 | Pamiętnym rokiem był rok 1935 naznaczony śmiercią Marszałka Józefa Piłsudskiego. Całe miasto zostało spowite kirem i flagami opuszczonymi do połowy masztu. Przed kasynem PWS wystawiono popiersie pierwszego Marszałka, przed którym zbierały się tłumy ludzi, oddające hołd Wielkiemu Polakowi. | 6 |
| XX | 1935 | Wśród poborowych wcielonych do 9 pal w 1935 roku analfabeci i półanalfabeci stanowili 10%. | 9 |
| XX | 1936 | Od 1936 roku fabryka ćwieków funkcjonowała jako Zakłady Przemysłowo-Handlowe H. B. Raabe. Spółka Akcyjna Warszawa-Biała Podlaska. [Zdjęcia: Raabe] | 3 |
| XX | 1936 | Fabryka H. B. Raabego: W roku 1936 zostaje założony nowy dział wyrobu parkietów dębowych, podłogowych, który znajduje większy zbyt w kraju - dzięki swej wysokiej jakości i precyzyjności wykonania. Zakłady przemysłowo-handlowe Raabego w Białej Podlaskiej prowadzą w 1936 roku obok fabryki dwugatrowy tartak mechaniczny. [Zdjęcia: Raabe] | 7 |
| XX | 1936 | W 1936 roku Podlaska Wytwórnia Samolotów zatrudniała prawie 600. Byli to prawie wyłącznie Polacy, przybyli z różnych części kraju - głównie z Poznańskiego. Łącznie z rodzinami dawało to na pewno ilość przekraczającą dwa tysiące. | 8 |
| XX | 1937 | W latach 1937-1938 w PWS zatrudniano okolo 1 200 osób i wytwarzano okolo 230 samolotów rocznie. [Zdjęcia: PWS] | 8 |
| XX | 1937-5-16 | 16 maja 1937 r. obchody Święta Ludowego odbyły się w Białej Podlaskiej. Grupy młodzieży komunistycznej maszerowały w pochodzie, śpiewając między innymi „Czerwony Sztandar". | 6 |
| XX | 1937-7-1 | Fundusz Samopomocy Koleżeńskiej istniał w Białej Podlaskiej od 1 lipca 1937 roku. Z Funduszu korzystały należące do niego członkinie RW (Rodzina Wojskowa) (w chwili śmierci męża otrzymywały one jednorazowe ubezpieczenie). Rodzina Wojskowa w Białej Podlaskiej organizowała również wystawy robót ręcznych oraz przedstawienia i zabawy dla szerszego społeczeństwa. Koła Rodziny Wojskowej współpracowały ze Związkiem Obywatelskim Pracy Kobiet, PCK, Rodziną Policyjną, Polskim Białym Krzyżem, Polską Macierzą Szkolną, Rodziną Pocztową, Komitetem Ligi Morskiej i Kolonialnej. | 3 |
| XX | 1937-8 | Systematyczną pracę nad zagospodarowaniem łąk na terenie powiatu rozpoczęto od sierpnia 1937 roku. | 6 |
| XX | 1937-12-1 | Od 1 grudnia 1937 r. do 9 kwietnia 1938 r. we wszystkich publicznych szkołach powszechnych w Białej wojsko przyszło z wielką pomocą w akcji dożywiania niezamożnej młodzieży. Wydano szkołom w ciągu całego okresu zimowego 43839 porcji, co stanowiło ok. 500 porcji jedzenia dziennie. | 3 |
| XX | 1937 | W drugiej połowie lat trzydziestych Stronnictwo Narodowe posiadało 30 kół na terenie całego powiatu, z liczbą około 500 członków. Od roku 1937 Stronnictwo Narodowe prowadziło ożywioną akcję antysemicką. Zorganizowało ono akcję bojkotu sklepów żydowskich, powołując do życia Stowarzyszenie Kupców Polskich. Pod wpływami Stronnictwa Narodowego znajdowali się: Katolickie Stowarzyszenie Mężów i Kobiet, Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej i Żeńskiej, Stowarzyszenie Kupców Polskich i Lp. Biała Podlaska była Siedzibą Zarządu Powiatowego Stronnictwa Narodowego. | 1 |
| XX | 1937 | Od 1937 roku przy PWS znajdowała się szkoła terminatorów. Rok później szkoła była przekształcona w prywatne 3-letnie Gimnazjum Mechaniczne z 54 uczniami. Nauka dla chłopców - dzieci pracowników PWS była w tej szkole bezpłatna. [Zdjęcia: PWS] | 1 |
| XX | 1937 | W 1937 r. powierzchnia miasta, po przyłączeniu doń części wsi Sidorki i Sławacinek, wzrosła do 36,1 km kw. W latach 1937-1938 zniknęły z centrum „kocie łby". Plac Wolności, ulicę Kraszewskiego i Kolejową, wyłożono kostką zwaną trylinką. | 1 |
| XX | 1937 | Trzecią aptekę uruchomiono w Białej w 1937 r. w budynku parafii Narodzenia NMP, przy ul.Brzeskiej 37. | 6 |
| XX | 1937 | Od 1937 roku przystąpiono do szkolenia w zakresie walki spotkaniowej. Również zaczęto zwracać większą uwagę na zagadnienia obrony przeciwlotniczej i przeciwpancernej. Od 29 kwietnia do 31 lipca 1937 r. w Białej Podlaskiej trwał Dywizyjny Kurs Podchorążych rezerwy. | 6 |
| XX | 1937 | W 1937 roku teatr amatorski 34 pp. brał żywy udział w życiu społeczno-kulturalnym bialskiego garnizonu. Składał się teatr z podoficerów zawodowych i szeregowych służby czynnej. Dał on trzy przedstawienia, dwie rewie oraz zorganizował dwie akademie. | 6 |
| XX | 1937 | W 1937 r. w 34 pp powstała komórka KPP. Szybko jednak została wytropiona przez kontrwywiad pułku, a jej członkowie aresztowani. | 3 |
| XX | 1937 | Gmach Zarządu Miejskiego w Białej Podlaskiej został gruntownie przebudowany w 1937 roku. | 3 |
| XX | 1937 | W 1937 roku ze względu na zły stan mostów w Białej Podlaskiej na rzece Krznie i Ciciborze na rzece Klukówce mosty te rozebrano i wybudowano drewniane - objazdowe. | 1 |
| XX | 1938-2-15 | Wydarzeniem w życiu miasta było otwarcie 15 lutego 1938 r. Biblioteki Miejskiej w gmachu Zarządu Miejskiego w Białej Podlaskiej. | 3 |
| XX | 1938 | Prócz pisma polskiego przez dłuższy okres czasu wychodziły w Białej organy prasowe żydowskie: „Bialer Wochenblat" i „Podlassier Lebn" („Podlaskie Życie"). Czasopisma żydowskie od połowy 1938 r. przestały wychodzić. | 6 |
| XX | 1938-5-8 | 8 maja 1938 roku szczególnie uroczyście było obchodzone święto pułkowe, ponieważ w 1938 roku przypadało 20-lecie 34 pp. | 3 |
| XX | 1938-5 | Do maja 1938 r. w Białej Podlaskiej istniało przedszkole Stowarzyszenia „Rodzina Urzędnicza". | 8 |
| XX | 1938 | W okresie międzywojennym Biała Podlaska była stolicą powiatu. W 1938 roku zamieszkiwało w Białej 20743 osoby. | 3 |
| XX | 1938-6-1 | Liczba mieszkańców powiatu bialskiego na dzień 1 lipca 1938 roku wynosiła 127 504 osób. | 3 |
| XX | 1938 | Emigracja przejawia się w 1938 roku przeważnie pośród ludności żydowskiej i odbywa się za pośrednictwem biur emigracyjnych w Brześciu. | 6 |
| XX | 1938-9-9 | 9 września 1938 roku zakończyły się letnie ćwiczenia dywizyjne. | 3 |
| XX | 1938 | Procentowy stosunek ludności żydowskiej w Białej Podlaskiej w 1938 roku - 36.9% ogółu mieszkańców miasta (7493 Żydów). | 8 |
| XX | 1938 | Dane z 1938 r. wskazują, że na terenie powiatu Biała Podlaska mieszkało 83886 wyznawców wiary rzymskokatolickiej, 18369 prawosławnej, 14128 wyznawców wiary mojżeszowej, 317 wyznania ewangelickiego oraz 802 innych wyznań. Ukraińcy stanowili najliczniejszą grupę mniejszościową i w całości niemal mieszkali na wsi, zajmując się rolnictwem. Ludność ukraińska, identyfikowana z wyznaniem prawosławnym, określana była jako „Rusini". Ludność żydowska trudniła się przede wszystkim handlem i rzemiosłem. Na 100% Żydów mieszkających w powiecie bialskim tylko 2,1% żyło na wsi. | 3 |
| XX | 1938 | Wybory do Rad Gromadzkich w grudniu 1938 r. dały następujące wyniki: pod względem politycznym było radnych - bezpartyjnych prorządowych - 704 (27%), Obozu Zjednoczenia Narodowego - 1205 (46.2%), Stronnictwa Narodowego - 129 (4.9%), Stronnictwa Ludowego - 130 (5%), P P.S. C.K.W. - 21 (0.8%), bezpartyjni obojętni - 367 (14.1%), sympatycy ugrupowań radykalnych (w kierunku K.P.P.) - 34 (1.3%) i inni - 18 (0.7%). Wybrano ogółem 2608 radnych: narodowości polskiej 2354 (90.3%), ruskiej - 236 (9%) i żydowskiej - 18 (0.7%). | 9 |
| XX | 1938 | W 1938 r. odbyły się ostatnie przed II wojną światową wybory do rad miejskich. Społeczność żydowska wykazała wobec tych wyborów całkowitą obojętność. Od pierwszych do ostatnich wyborów reprezentacja Żydów spadła o 80%. Spadek liczby ludności żydowskiej wyniósł zaledwie 16%. | 8 |
| XX | 1938 | Po rozwiązaniu KPP w 1938 r. komuniści przestali być siłą zorganizowaną, ale indywidualnie działali w organizacjach legalnych, zwłaszcza w PPS, SL, ruchu zawodowym i spółdzielczym. | 9 |
| XX | 1938 | W 1938 roku 80% (1640 zezwoleń) na handel w powiecie było wykupionych przez Żydów. Żydzi reprezentowani byli głównie w handlu galanteryjnym (84%), skórzanym (78%), spożywczym (75%). | 8 |
| XX | 1938 | W 1938 r. na terenie powiatu bialskiego znajdowało się 2050 placówek handlowych. Do największych przedsiębiorstw handlowych należały: Spółdzielnia Spożywców PWS, Spółdzielnia Rolniczo-Handlowa „Rolnik", Dom Rolniczo-Handlowy Bolesława Miałkowskiego, sklepy spożywczo-kolonialne Antoniego Wrzoska i Mariana Kondrackiego. Na targach i jarmarkach sprzedawano produkty rolne, wyroby przemysłu i rzemiosła. Handel był prowadzony w okolo 80% przez Żydów. | 9 |
| XX | 1938 | W 1938 roku antysemityzm w Białej ujawnia się w zorganizowanym bojkocie żydowskiego handlu i biciu Żydów. Strach ogarnął Żydów. „Bund" postanowił zwrócić się do PPS. Plan PPS był taki, że gdy antysemici staną z plakatami w żydowskich sklepach i nie będą wpuszczać chrześcijańskich klientów, to „Bund" utworzy fundusz pieniężny, a PPS z tych funduszy wytypuje odpowiednich ludzi, którzy będą przygotowani do odparcia ataków antysemickich. Do pierwszej bójki z antysemickimi pikietującymi doszło w sklepie Glikke Mendiks (Lichtenboim) i chuligani zostali wypędzeni. Ludność żydowska poczula sie bezpieczniej. | 3 |
| XX | 1938 | W 1938 r. Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej posiadala 31 kół na terenie powiatu bialskiego z liczbą około 6500 członków. | 3 |
| XX | 1938 | W 1938 r. miasto przystąpiło do budowy nowej szkoły powszechnej w mieście. | 5 |
| XX | 1938-5 | Akcja polonizacyjno-rewindykacyjna 1938 r. - akcja pacyfikacyjna skierowana przeciw prawosławnej ludności ukraińskiej i białoruskiej, przeprowadzona przez władze II Rzeczypospolitej od połowy maja do połowy lipca 1938 na południowym Podlasiu i Chełmszczyźnie. | 3 |
| XX | 1938-7 | Od lipca 1938 r., prawosławie posiada na terenie powiatu bialskiego cztery parafie. | 1 |
| XX | 1938 | Dawne przedmieście Wola, będące już dzielnicą Białej w okresie międzywojennym, rozrosło się dzięki PWS. W 1938 roku tam mieszkało około 8000 osób. Między Krzną a torami kolejowymi budowali swe domy inżynierowie i technicy z PWS. Między torami a Wólką Plebańską, na działkach-parcelach przy ulicach Robotniczej, Podleśnej, Czerwiński powstało robotnicze osiedle, zwane Łuski. [Zdjęcia: PWS] | 3 |
| XX | 1938 | W 1938 r. Zarząd Miejski przystąpił do realizacji uchwały Rady Miejskiej o budowie szkoły-pomnika Marszałkowi J.Piłsudskiemu, który był Honorowym Obywatelem i Członkiem Rady m.Biała Podlaska. | 3 |
| XX | 1938 | W 1938 r. zorganizowano w Białej Miejski Zakład Oczyszczania Miasta wzorowany na takich samych zakładach w większych miastach. | 3 |
| XX | 1938 | Regulację rzeki Krzny rozpoczęto kilka lat temu, lecz dopiero w 1938 r. posunięto ją zasadniczo naprzód, regulując 10 km. rzeki Krzny. W 1938 r. Po raz pierwszy do regulacji Krzny użyto więźniów w liczbie 500 osób. | 3 |
| XX | 1938 | W drugiej połowie 1938 roku masowo wybuchła na terenie powiatu pryszczyca, która przybrała charakter epidemii na terenie całego powiatu, paraliżującej nawet życie gospodarcze. | 3 |
| XX | 1938 | W 1938 r. ilość abonentów telefonicznych na terenie powiatu wynosiła 206 (w 1937 r. - 192), z czego 136 (w 1937 r. - 128) w Białej Podlaskiej. | 6 |
| XX | 1938 | Zima 1938 - 1939 upłynęła w jednostkach bialskiego garnizonu pod znakiem dalszych przygotowań mobilizacyjnych i ćwiczeń. | 3 |