[Źr.] - Źródła i oznaczenia
| W. | Data | Wykaz dat i wydarzeń | Źr. |
|---|---|---|---|
| X | Między X a XIII wiekiem w tym miejscu ścierały się interesy różnych narodów, w tym polskich, ruskich, litewskich i jaćwieskich. | 1 | |
| XI | 1016 | Zgodnie ze wzmianką z kroniki ruskiej z 1016 r. „Poszedł Włodzimierz, Książę Ruski, na Lachów i zajął ich grody", miał na myśli zdobycie Brześcia i ziemi z lewej strony Bugu. | 3 |
| XI | 1020 | Polskie ziemie brzeskie i terytorium obecnego powiatu bialskiego były bezsprzecznie własnością Polski już za Bolesława Chrobrego. O tym świadczy zdobycie przez Chrobrego Brześcia w roku 1020 i przyłączenie go do Polski wraz z okolicami nadbużnymi. | 3 |
| XI | 1038 | Po śmierci Mieczysława II Polska upadła i zapanowała anarchia. W 1038 roku Jarosław Wielki, książę kijowski, przejął całą ziemię brzeską. | 3 |
| XI | 1071 | W 1071 r. ziemia brzeska wraz z Brześciem wraca do Polski pod rządami Bolesława II Śmiałego. Później wraca do książąt ruskich. | 3 |
| XI | 1073 | Po układzie Kazimierza Odnowiciela z Jarosławem Mądrym w połowie XI wieku obszary nad Krzną i Bugiem weszły w skład państwa kijowskiego, ale w 1073 r. Bolesław Śmiały znów przyłączył je do Polski. | 1 |
| XII | 1182 | W roku 1182, po zdobyciu Brześcia szturmem, Kazimierz Sprawiedliwy przyłączył do Polski ziemię brzeską. | 3 |
| XIII | 1209 | W 1209 roku Leszek Biały uzyskał władzę nad Podlasie i Brześciem, ale tylko na dziesięć lat. | 1 |
| XIII | 1240 | Mocno skłóconej i wojującej między sobą Rusi oraz ziemi brzeskiej - podobnie jak i Polsce - około 1240 r., przybywa nowy wróg - Tatarzy. | 3 |
| XIII | 1241 | W r. 1241 napad Tatarów, kiedy to Brześć został doszczętnie zniszczony, a załoga w pień wycięta i bez pogrzebu zostawiona w zgliszczach grodu. | 3 |
| XIII | 1242 | W roku 1242 litewski książę Erdziwiłł dźwignął grody i miasta, które zostały spalone przez Tatarów. | 3 |
| XIII | 1254 | Utworzenie specjalnego biskupstwa w Łukowie w 1254 roku w celu rozpowszechnienia katolicyzmu na terenach północnych i wschodnich. | 3 |
| XIII | 1258 | Książę halicki Daniel rządzi tymi terenami, który w 1258 roku w ramach dobrowolnej umowy oddaje ziemię brzeską, mielnicką i okolice Wołkowyska na rzecz ks. litewskiego Wosielka, syna Mendoga. | 3 |
| XIII | 1260 | W roku 1260 dziełem Jadźwingów wespół z Tatarami był słynny najazd i rzeź w lubelskim, sandomierskim i krakowskim. | 3 |
| XIII | 1282 | W r. 1282 Jadźwingowie znowu napadli na ziemię lubelską w r. 1282. | 3 |
| XIII | 1282-10-13 | Leszek Czarny wyrusza w pogoń za Jadźwingami i zadaje im w bitwie dnia 13.10.1282 zadaje im druzgocącą klęskę w bitwie między Narwią, a Niemnem, za Bugiem, druzgocącą klęskę, niszcząc tym razem prawie całkowicie Jadźwingów. | 3 |
| XII | W r.1282 po zwycięstwie Leszka Czarnego, księcia polskiego, nad Jadźwingami ziemia brzeska wraz z innymi znajdują się znowu przez pewien czas w posiadaniu książąt polskich. | 3 | |
| XIII | Tereny nad Krzną i Bugiem w XIII wieku pustoszyły liczne najazdy Jaćwingów. | 1 | |
| XIII | Wzmacniają się na ziemi brzeskiej wpływy ruskie, wobec osłabienia żywotności państwa polskiego w tym czasie (w XIII wieku), wskutek rozbicia dzielnicowego. | 3 | |
| XIV | Tereny Polesia i Podlasia zostają poddane wzrastającym stale w tych stronach wpływom Litwy w początkach XIV wieku. | 3 | |
| XIV | 1319 | Książę litewski Gedymin odzyskuje te ziemie dla Litwy w latach 1319-1320, zajmując całe Polesie, oraz północno-zachodnie części Podlasia. | 3 |
| XIV | 1345 | Po raz pierwszy Biała Podlaska pojawiła się w 1345 dokumentach historycznych. Jej pierwszymi właścicielami byli Iliniczowie, za założyciela uchodzi Piotr Janowicz przydomek „Biały" - wojewoda trocki, hetman Wielkiego Księstwa Litewskiego. | 5 |
| XIV | Biała Podlaska jest miejscowością starą, której początki mogą sięgać co najmniej połowy XIV wieku. | 6 | |
| XIV | Na terenie dzisiejszej Białej już w połowie XIV wieku istniała jakaś osada, a być może i warowny gród. | 6 | |
| XIV | 1349 | Biskupstwo łuckie rzym.-kat. powstaje w roku 1349, do którego zostaje wcielona również ziemia brzeska. | 3 |
| XIV | 1349 | Kazimierz Wielki, król polski, w r. 1349 pragnąc rozszerzyć granice państwa i zabezpieczyć się od napaści Litwy, opanował Wołyń, a zarazem księstwo brzeskie, zdobywając Brześć po 9-cio dniowym oblę-żeniu. | 3 |
| XIV | 1350 | Książę Kiejstut w 1350 roku przyłączył do Litwy tereny nad Krzną i środkowym Bugiem. | 1 |
| XIV | 1351 | Ziemia brzeska znów powróciła do księcia Kiejstuta na mocy traktatu z 1351 r. | 3 |
| XIV | 1366 | Zawarty przez Kazimierza Wielkiego, traktat z 1366 r. przyznał ziemię brzeską ostatecznie Litwie. | 3 |
| XIV | 1379-8 | W sierpniu 1379 r. Krzyżacy podeszli z zachodu, a więc idąc przez teren obecnego powiatu bialskiego aż pod Brześć, pod wodzą komtura Teodoryka Eisnera z Balgi, zniszczyli i zrabowali miasto, niezdobywszy jednak zamku, uprowadzili z okolic Brześcia 400 jeńców do niewoli. | 3 |
| XIV | 1380 | Krzyżacy zapuścili swoje zagony w r. 1380 pod to miasto (Brześć), nie zdążyli jednak go zdobyć, zmuszeni do odwrotu. | 3 |
| XIV | 1382 | Janusz, książę mazowiecki, zięć Kiejstuta ks. litewskiego, w r. 1382 korzystając z niesnasek na Litwie, opanował ziemię drohicką, mielnicką oraz brzeską dla Mazowsza, osadzając na zdobytych terenach szlachtę mazurską. | 3 |
| XIV | 1383 | Jagiełło, Wielki Książę Litewski, w roku 1383 odbiera jednak te ziemie od Mazowsza dla Litwy z powrotem oddając rządy nad księstwem brzeskim - ks.Witoldowi. | 3 |
| XIV | 1385 | Tereny nad Krzną i środkowym Bugiem w 1385 roku znalazły się w granicach ziemi brzeskiej w państwie litewskim. | 1 |
| XIV | 1386 | Unia polsko-litewska. Ziemia brzeska przestaje być ziemią pograniczną po ślubie Władysława Jagiełły, Wielkiego Księcia Litewskiego z Jadwigą, królową polską w r. 1386 i połączeniu Litwy z Polską unią personalną. | 3 |
| XIV | 1390 | Jagiełło w 1390 roku nadał Międzyrzec i Stołpno, „wsie leżące w ziemi ruskiej, powiecie drohickim", rycerzowi małopolskiemu Abrahamowi Chamcowi herbu Gryf, z rodziny Jaksów. | 1 |
| XIV | W XIV wieku ród Radziwiłłów, herbu Trąba, pojawił się na scenie politycznej Litwy. | 1 | |
| XIV | W końcu XIV wieku mimo przewagi Litwy w tych okolicach - książęta polscy nie wyrzekają się wysiłków odebrania tych ziem, należących od pierwszych Piastów - do Polski. | 3 | |
| XV | 1413 | Administracyjnie Biała leżała na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego; w latach 1413-1514 Biała wchodziła w skład województwa trockiego, następnie - podlaskiego (do 1566 r.). | 6 |
| XV | 1452 | Według jednych badaczy w roku 1413, według innych w r. 1452, samodzielne księstwo brzeskie przestaje istnieć, kiedy zostało włączone do wielkiego województwa trockiego, obejmującego oprócz innych ziem - również i całe Podlasie, aż po Międzyrzec i Parczew. | 3 |
| XV | 1475 | Mikołaj Nasuta był Pierwszym znanym właścicielem Białej. Po nim dobra odziedziczył syn Jan, namiestnik brzeski w 1475 r., potem starosta grodzieński. Na nim wygasła jednak męska linia rodu i Biała, poprzez małżeństwo z Anną Nasutówną, przeszła w posiadanie Jana Juriewicza Zabrzezińskiego, wojewody trockiego (1498-1505) i marszałka ziemskiego litewskiego (1498-1508). | 6 |
| XV | 1481 | Pierwsze historyczne dane o Białej jako osiedlu pochodzą dopiero z 1481 r., kiedy to Janowi Iliniczowi potwierdzono prawo posagowe do tego miasta. | 6 |
| XV | 1495 | W 1495 roku Wielki Ks. Litewski Aleksander nakazał wygnanie z granic Litwy i konfiskatę mienia wszystkich Żydów, którzy nie zgodzili się na przyjęcie chrześcijaństwa. | 3 |
| XV | 1498 | Przed 1498 rokiem Biała Podlaska uzyskała lokację miejską. | 5 |
| XV | 1498 | Według jednych historyków Bela (Biała) została wzniesiona w połowie XV wieku przez Piotra Janowicza Białego, wojewodę trockiego, zmarłego w 1498 roku. Według innych historyków - dobra w okolicy dzisiejszej Białej, w XV wieku, należały do znanego również w swoim czasie rodu Illniczów, a nie Kiszków. | 3 |
| XV | 1499 | O dworze w Białej mówi dokument Wielkiego Księcia Aleksandra z 1499 roku i potwierdza Janowi Zabrzezińskiemu i jego żonie Annie przejęcie dóbr międzyrzeckich w spadku po Mikołaju Nasucie. | 1 |
| XV | Miasto powstało pod koniec XV w., a Żydzi osiedlili się już w tej okolicy, głównie w Brześciu Litewskim. | 9 | |
| XV | Sędzia ziemski drohicki, później starosta drohicki i mielnicki, pierwszy właściciel Białej, prawdopodobnie zmarł w latach siedemdziesiątych XV wieku. | 1 |